Cây cà gai leo hoa trắng: Đặc điểm, công dụng, cách dùng

Trong tự nhiên có đến 2 loại Cà gai leo khác nhau là Cà gai leo hoa trắng và Cà gai leo hoa tím. Trong đó, cây Cà gai leo hoa trắng có giá trị dược liệu cao và nhận được nhiều sự quan tâm. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về loài cây này nhé!

Cà gai leo hoa trắng là cây gì

Cà gai leo hoa trắng (tên khoa học: Solanum procumbens) là một loài cây thuốc mọc hoang ở nhiều tỉnh miền Bắc như Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Nam, Nghệ An…

Cây thường được gọi thêm là cà vạnh, cà lù, cà quýnh… và được dùng rộng rãi trong y học cổ truyền với các tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc – đặc biệt là hỗ trợ các bệnh về gan như viêm gan B, xơ gan, men gan cao.

Trong tự nhiên còn có một loài tương tự là cà gai leo hoa tím (Solanum hainanense) – nhưng cà gai leo hoa trắng có dược tính cao hơn và được sử dụng phổ biến hơn.

☛ Đọc thêm: Phân biệt các loại Cà gai leo

Đặc điểm cây Cà gai leo hoa trắng

Ta có thể nhận biết cât Cà gai leo hoa trắng dựa trên những đặc điểm như:

Rễ: Có rễ chính dài khoảng 10–20 cm, vỏ màu nâu, chia nhiều nhánh phụ, tán rễ tròn và mềm.

Thân: Dài khoảng 1 m hoặc hơn, gốc nhẵn, hóa gỗ, phân nhiều nhánh nhỏ, nhánh non tỏa rộng, có lông mịn và gai cong màu vàng.

Lá: Lá hình bầu dục hoặc hơi thuôn dài, gốc lá tròn hoặc hình nêm, đầu lá tù. Phiến lá thường xẻ thùy nông, mặt trên màu xanh sẫm, mặt dưới có lông tơ trắng, màu xanh nhạt hơn. Lá xếp so le, cuống và gân chính đều có gai nhỏ.

Hoa: Hoa thường mọc ở kẽ lá, thành chùm 2–5 bông (có khi tới 7–9 bông). Mỗi bông có 4 cánh rời, màu trắng hoặc hơi tím nhạt; nhị vàng; đài hoa xẻ 4 thùy, nhọn, có lông phủ.

Quả: Quả Cà gai leo hình cầu, có đường kính khoảng 5 – 7mm, cuống dài. Khi chín, chúng sẽ chuyển từ xanh sang màu đỏ, căng mọng. Bên trong quả chứa đầy hạt hình thận màu vàng.

Cây cà gai leo hoa trắng (Solanum procumbens) và cà gai leo hoa tím (Solanum hainanense) thường dễ gây nhầm lẫn, nhưng bạn có thể nhận biết qua những đặc điểm sau:

Tham khảo thêm: Đặc điểm nhận biết cây Cà gai leo giúp phân biệt chính xác!

Cà gai leo hoa trắng có công dụng gì?

Cây cà gai leo hoa trắng mang nhiều lợi ích sức khỏe. Cả thân, rễ và cành lá của chúng đều được dùng để làm thuốc nhờ chứa các hoạt chất sinh học như glycoalkaloid, solasodin, flavonoid, alkaloid, steroid, saponin… Sau khi thu hái, cây có thể được dùng dưới dạng tươi hoặc đem phơi, sấy khô để kéo dài thời gian bảo quản.

Một số công dụng nổi trội của Cà gai leo hoa trắng bao gồm:

Giải độc gan, tăng cường chức năng gan

Hoạt chất glycoalkaloid và alkaloid hỗ trợ chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan khỏi tác nhân gây hại, thúc đẩy quá trình đào thải độc tố, hỗ trợ tái tạo tế bào gan và giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.

Hỗ trợ điều trị bệnh gan

Cà gai leo hoa trắng được ghi nhận có khả năng ức chế sự nhân lên của virus viêm gan B và hạn chế tiến triển xơ gan và cải thiện hoạt động của hệ miễn dịch nhờ hoạt chất glycoalcaloid.

Theo nghiên cứu Tiến sĩ Y học của bác sĩ Trịnh Xuân Hòa được thực hiện tại Bệnh viện Quân Y 103 (1999), các triệu chứng viêm gan ở người bệnh đã được cải thiện rõ rệt sau 2 tháng dùng Cà gai leo. Sau khoảng 3 tháng sử dụng, nồng độ virus trong máu cũng giảm đáng kể.

Giải rượu, bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu bia

Theo dân gian, cây cà gai leo hoa trắng có khả năng chống say rượu nhờ glycoalkaloid thúc đẩy chuyển hóa và đào thải ethanol tại gan, giảm tổn thương do rượu bia gây ra.

Ức chế một số bệnh ung thư

Nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa như glycoalkaloid, flavonoid… cây có khả năng bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do. Theo nghiên cứu của TS. Nguyễn Thị Bích Thu, dịch chiết cà gai leo có thể làm giảm hoạt động các gen gây ung thư ở gan và cổ tử cung.

Chữa đau lưng, tê thấp, nhức mỏi

Các thành phần như solamin, solamnia A & B trong cà gai leo được thử nghiệm lâm sàng cho thấy có tác dụng kháng viêm, giảm đau nhẹ, hỗ trợ người bị tê thấp, đau nhức xương khớp.

Các công dụng khác

Một số công dụng khác của cây thuốc Cà gai leo có thể kể đến bao gồm:

• Giảm dị ứng: Hoạt chất giúp điều hòa interleukin, chống viêm, hỗ trợ miễn dịch.
• Chữa cảm cúm: Nhờ tính kháng khuẩn, kháng viêm và chống oxy hóa nên dùng trị cảm, ho, sổ mũi, đau họng.
• Ngoài ra: Có thể dùng trị ho gà, hen suyễn, rắn cắn… tùy bài thuốc vùng miền.

Cách dùng cà gai leo hoa trắng đúng cách và an toàn

Cà gai leo hoa trắng có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với các loại dược liệu khác nhau tùy nhu cầu, mục đích của người dùng. Dưới đây là một số cách thức phổ biến:

• Tăng cường chức năng gan: Chuẩn bị 30 g cà gai leo khô, rửa sạch, đun với 1 lít nước sôi, đun nhỏ lửa thêm 10 phút và chắt lấy phần nước để sử dụng. Hoặc hãm như trà: 30 g khô, tráng với nước sôi, đổ nước đầu đi, thêm 1 lít nước sôi, ủ trong 30 phút.
• Giải độc gan, hạ men gan: Chuẩn bị 35 g cà gai leo sắc với 1 lít nước cho đến khi còn khoảng 300 ml thì chia thành 3 lần để uống trong ngày.
• Hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ: Kết hợp cà gai leo và giảo cổ lam mỗi vị 30g, đem rửa sạch và sắc với 1 lít nước. Uống mỗi ngày 1 thang.
• Chữa tê thấp, nhức mỏi xương khớp: Cà gai leo, Thổ phục linh, Dây gấm, Kê huyết đằng, Lá lốt mỗi vị 10 g đem sao vàng, sắc uống mỗi ngày 1 thang.

☛ Xem chi tiết: Cách chế biến sử dụng Cà gai leo

Bên cạnh những cách dùng truyền thống như sắc nước, pha trà, ngày nay Cà gai leo hoa trắng còn được bào chế thành dạng cao hoặc viên uống, rất tiện lợi cho người sử dụng.

Do nhu cầu sử dụng tăng cao, thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm kém chất lượng. Để tránh sức khỏe bị ảnh hưởng cũng như đảm bảo hiệu quả khi sử dụng, hãy chọn mua các sản phẩm Cà gai leo có nguồn gốc rõ ràng, đồng thời chỉ nên mua hàng tại các cơ sở uy tín.

☛ Tham khảo thêm: Mua Cà gai leo ở đâu tốt?

Ai nên và không nên dùng cây cà gai leo hoa trắng?

Mặc dù được xem là dược liệu lành tính và mang lại nhiều lợi ích cho gan, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng Cà gai leo hoa trắng. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mục đích dùng, một số đối tượng có thể thu được hiệu quả cao, trong khi người khác cần thận trọng để tránh tác dụng không mong muốn.

Ai nên dùng cây cà gai leo hoa trắng?

Cây cà gai leo hoa trắng nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt, giải độc gan và bảo vệ tế bào gan. Chính vì vậy, dược liệu này đặc biệt phù hợp với những nhóm người sau:

• Người thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc: Các hoạt chất trong cây hỗ trợ đào thải ethanol và độc tố tích tụ ở gan, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và xơ gan.
• Người mắc viêm gan B, men gan cao: Nghiên cứu đã cho thấy cây giúp ức chế virus, hạ men gan và hỗ trợ phục hồi gan.
• Người bị gan nhiễm mỡ, mẩn ngứa, nổi mụn do nóng gan: Flavonoid và glycoalkaloid giúp thanh lọc độc tố, cải thiện da, giảm mẩn ngứa.
• Người bị đau nhức xương khớp nhẹ: Thành phần kháng viêm hỗ trợ giảm cảm giác tê bì, nhức mỏi.

Ai không nên dùng cà gai leo hoa trắng?

Mặc dù cây cà gai leo hoa trắng lành tính, bạn vẫn cần cẩn trọng trong những trường hợp sau:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Chưa có nghiên cứu đầy đủ về độ an toàn, nên tránh tự ý sử dụng.
• Trẻ em dưới 6 tuổi: Hệ tiêu hóa và gan còn non yếu, không nên sử dụng dược liệu này mà không có chỉ định.
• Người đang điều trị bệnh gan nặng hoặc đang dùng thuốc kê đơn: Cần tham khảo bác sĩ trước khi dùng để tránh tương tác thuốc và gánh nặng cho gan.
• Người dị ứng với thành phần trong cây: Nếu xuất hiện biểu hiện như nổi mẩn, buồn nôn, đau đầu… thì cần ngưng sử dụng và đi khám.

Trên đây là những thông tin hữu ích về cây Cà gai leo hoa trắng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ hotline 1800 1190 để được tư vấn, giải đáp nhanh nhất.

Chúc bạn sức khỏe!