Review Cà gai leo: có mấy loại, đặc điểm, công dụng chính của cây!

Cà gai leo là dược liệu nổi tiếng bởi những tác dụng tốt với gan giúp bảo vệ gan, hạ men gan cải thiện tình trạng viêm gan, xơ gan… Chính vì vậy dược liệu Cà gai leo được nhiều người tìm kiếm về sử dụng. Vậy Cà gai leo là cây gì, có những loại nào, đặc điểm, công dụng chính của nó ra sao? Cùng viemgan.com.vn review chi tiết về cây dược liệu này nhé!

Cà gai leo là cây gì?

Cây Cà gai leo còn có những tên gọi khác như cà dây leo, cà quýnh, gai cườm, cà lù, cà vạnh… Tên khoa học là Solanum hainanense – Hance Solanaceae. Chúng mọc hoang ở nhiều nơi trong tự nhiên, chủ yếu tại các tỉnh miền núi phía Bắc, các tỉnh miền Trung và một số tỉnh miền Nam. Phổ biến nhất phải kể đến các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Nam, Thái Bình.

Cà gai leo là vị thuốc quý được y học cổ truyền ghi nhận có nhiều tác dụng với sức khỏe đặc biệt là gan, giúp tăng cường chức năng gan, ổn định tế bào gan. Y học hiện đại có nhiều công trình nghiên cứu và chứng minh Cà gai leo có chứa những hoạt chất quý cho gan.

Hình ảnh cây Cà gai leo

Đặc điểm cây cà gai leo

Ta có thể nhận diện cây Cà gai leo thông qua những đặc điểm sau:

• Cà gai leo là loài cây sống nhiều năm, sống leo lên thân cây khác hoặc bò dưới mặt đất, cây phân nhiều cành nhánh, dài khoảng 1m.
• Thân cây nhẵn, hóa gỗ, phân nhiều cành, cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có nhiều gai cong.
• Lá mọc so le hình bầu dục hay thuôn, phiến lá nông, không đều, mặt trên xanh sẫm, mặt dưới nhạt, phủ đầy lông tơ màu trắng, hai mặt đều có gai ở gân chính, nhất là mặt trên, cuống lá cũng có gai.
• Hoa màu tím hoặc trắng mọc thành xim gồm 2 – 5 hoa, nhị vàng
• Quả mọng, hình cầu khi chín có màu đỏ tươi đẹp mắt, cuống dài, màu vàng khi chín màu đỏ
• Hạt hình thận, dẹt và có màu vàng.

☛ Tìm hiểu: Hình ảnh cây cà gai leo chuẩn

Cà gai leo có mấy loại, đặc điểm từng loại?

Trong tự nhiên, Cà gai leo được chia thành 2 loại dựa theo các đặc điểm bên ngoài về màu sắc của hoa. Cụ thể

• Cà gai leo hoa trắng: Đây là loại phổ biến, được sử dụng làm thuốc. Loại này có đặc điểm dây nhỏ, hoa màu trắng.
• Cà gai leo hoa tím: Loại này thường chỉ được dùng để làm hàng rào. Đặc điểm của cà gai dây hoa tím là có hoa màu tím, thân dây lớn hơn loại hoa trắng.

Ngoài ra, người ta còn phân loại cà gai leo theo vùng miền:

• Cà gai leo miền Trung: Thân cây cằn cỗi, màu nâu và cứng cáp. Cà dây leo có đặc điểm này là do khí hậu miền Trung tương đối khắc nghiệt.
• Cà gai leo miền Bắc và miền Nam: Thân cây màu xanh, bụ bẫm hơn

Thành phần dược liệu trong Cà gai leo

Nhiều nghiên cứu cho thấy trong Cà gai leo chứa rất nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe con người, đặc biệt tốt cho gan. Theo GS. TS Nguyễn Văn Mùi – nguyên là PGĐ BV Quân y 103, thảo dược Cà gai leo dùng trong điều trị viêm gan thậm chí tốt hơn cả Diệp hạ châu đắng, Bồ bồ hay Nhân trần. Kết quả này cũng đã được Viện dược liệu Trung ương chứng minh bởi những nghiên cứu thực tiễn.

Những thành phần quý giá của Cà gai leo gồm: Alkaloid, glycoalcaloid, saponin, Flavonoid, acid amin và sterol, trong đó nhân glycoalcaloid có tỷ lệ nhiều hơn cả. Đặc biệt, rễ và lá cà gai leo mọc ở Việt Nam có cholesterol, β – sitosterol, lanosterol, dihydrolanosterol, solasodenon. Chúng cũng chứa 3β–hydroxyl–5α–pregnan–16–on.

Ngoài ra, sau khi thủy phân dịch chiết rễ Cà gai leo còn có thể thu được hai chất solasodin và neoclorogenin (Hoàng Thanh Hương 1980).

Dạng bào chế Cà gai leo

Bộ phận sử dụng làm thuốc của cây Cà gai leo là rễ, thân và lá. Chúng thường được thu hái quanh năm và có thể dùng tươi hoặc cắt khúc rồi sấy (phơi) khô. Với hai dạng này, Cà gai leo sẽ được dùng để sắc uống.

Ngoài ra, hiện nay trên thị trường, dược liệu này còn được bào chế thành nhiều chế phẩm khác nhau như:

• Cao Cà gai leo
• Viên nang Cà gai leo
• Trà Cà gai leo…

☛ Tham khảo: Trà cà gai leo loại nào tốt? Mua ở đâu?

Cà gai leo chữa bệnh gì? Tác dụng của Cà gai leo!

Nhờ những thành phần quý giá của Cà gai leo, dược liệu này có tác dụng tốt trong việc trị bệnh. Cụ thể:

Hỗ trợ điều trị bệnh gan

Trong đề tài luận án tiến sĩ y học năm 1999 của BS. Trịnh Thị Xuân Hòa (Viện Quân y 103) thử nghiệm chiết xuất Cà gai leo trên bệnh nhân viêm gan B mạn tính thể hoạt động cho thấy Cà gai leo có tác dụng cải thiện các triệu chứng của bệnh, làm giảm nồng độ virus trong máu.

Glycoalkaloid trong Cà gai leo có khả năng ngăn chặn sự sao chép của virus viêm gan B, giúp làm giảm mức độ viêm và ức chế sự phát triển của xơ gan, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Cùng với những ưu điểm đó, sử dụng cây Cà gai leo còn có thể cải thiện hệ thống miễn dịch và làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm gan.

Ngoài ra, hai công trình nghiên cứu của Viện Dược liệu Trung ương từ 1987-2000 đã công bố Cà gai leo với hoạt chất glycoalkaloid có tác dụng ức chế sự sinh tổng hợp sợi collagen trong tế bào gan, ức chế hình thành các tổ chức xơ hiệu quả. Từ đó ngăn ngừa và làm chậm sự tiến triển của xơ gan, làm giảm mức độ xơ gan giai đoạn sớm.

☛ Xem thêm: Cà gai leo chữa bệnh gan như thế nào?

Giải độc gan, bảo vệ gan

Các hoạt chất như ancaloit và glycoalkaloid trong Cà gai leo không chỉ có khả năng chống lại sự oxy hóa mà còn bảo vệ gan bằng cách ngăn chặn tổn thương và hủy hoại tế bào gan, giảm men gan. Chúng cũng kích thích quá trình loại bỏ độc tố và thúc đẩy sự tái sinh của tế bào gan, tăng cường chức năng gan.

Làm giảm men gan

Ngay từ những năm đầu của thập niên 80, Cà gai leo đã được cố GS. Phạm Kim Mãn (Viện Dược liệu Trung ương) nghiên cứu chứng minh có tác dụng làm hạ men gan cao rất rõ rệt chỉ sau 2 tháng sử dụng.

Cà gai leo chữa bệnh ho gà

Ho gà là một loại bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn hemophillus periusis, thường xuất hiện phổ biến ở trẻ nhỏ trong mùa đông và mùa xuân với triệu chứng đặc trưng là những cơn ho dữ dội, kéo dài và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm.

Nhờ đặc tính kháng khuẩn và khả năng chống viêm của các flavonoid, alkaloid cùng tinh bột, Cà gai leo có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây ho gà, đồng thời giúp giảm viêm, làm giảm triệu chứng bệnh.

Chữa cảm cúm

Các flavonoid và alkaloid có trong Cà gai leo không chỉ có khả năng chống viêm và diệt khuẩn mạnh mẽ mà còn kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể, tăng cường sức đề kháng. Từ đó làm giảm triệu chứng cảm cúm, giúp người bệnh phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

Chữa dị ứng

Các chiết xuất từ cây Cà gai leo còn có khả năng ngăn chặn quá trình phân hủy tế bào mast, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, chống lại vi khuẩn và ký sinh trùng.

Hơn nữa, chúng còn điều tiết hoạt động của các interleukin – những protein có khả năng điều chỉnh phản ứng miễn dịch. Điều này giúp giảm viêm và kiểm soát tình trạng dị ứng, cải thiện những triệu chứng liên quan đến phản ứng dị ứng.

Công dụng khác của Cà gai leo

Một số công dụng khác của Cà gai leo cũng có thể nhắc đến như:

• Giải rượu: Cà gai leo có thể giúp tăng cường khả năng hoạt động hiệu quả của gan, hỗ trợ quá trình đào thải độc tố, bao gồm ethanol trong rượu bia, giúp người say rượu bia trở nên tỉnh táo nhanh chóng.
• Chữa đau mỏi lưng, tê thấp: Solamnia A và Solamnia B trong Cà gai leo có khả năng giảm đau, chống viêm mạnh mẽ nên có thể cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp, viêm khớp.
• Trị rắn cắn: Các hoạt chất trong Cà gai leo còn có thể giúp ngăn chặn và đào thải chất độc của nọc rắn ra khỏi cơ thể nên thường được những người đi rừng sử dụng trong trường hợp bị rắn cắn.

Bài thuốc chữa bệnh từ Cà gai leo

Các bài thuốc chữa bệnh với Cà gai leo được áp dụng rộng rãi trong dân gian, dưới đây là một số thông tin tham khảo:

• Chữa rắn cắn: Lấy 30 – 50g rễ Cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ, hòa với khoảng 200ml nước, chắt nước cốt uống ngay lập tức, ngày uống 2 lần. Những ngày sau, tiếp tục uống nước sắc rễ Cà gai leo khô (10 – 30g rễ khô sao vàng, nấu với 600ml còn 200ml, ngày uống 2 lần).
• Chữa tê thấp: Rễ Cà gai leo, Dây chiều, Dây gắm, rễ Thổ phục linh, rễ Xích đồng nam, vỏ thân Ngũ gia bì, Dây tơ xanh, Dây mặt quỷ mỗi loại 1kg, cành hoặc lá Vông nem, Dây đau xương mỗi loại 500g. Sắc thành 1 lít cao, thêm 500g đường, đun đến khi còn 700ml. Nước sắc nguội thêm vào 300ml rượu 30 độ. Bảo quản nơi thoáng mát, mỗi lần dùng 30ml x2 lần/ngày.
• Chữa ho gà: Lá chanh (30g), rễ Cà gai leo (10g). Sắc nước, chia 2 lần uống trong ngày.
• Chữa vàng mắt, vàng da, mẩn ngứa, mụn nhọt: Lấy thân, lá, rễ Cà gai leo hãm nước uống hàng ngày. Có thể dùng dài ngày để tăng cường chức năng gan, giúp gan khỏe mạnh.
• Hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan: Toàn bộ thân, rễ, lá Cà gai leo 30g, dừa cạn, chó đẻ răng cưa mỗi loại 10g. Tất cả đem sao vàng, sắc uống 1 thang/ngày. (☛ Xem chi tiết:  Cách dùng Cà gai leo trị viêm gan virus, xơ gan)
• Chữa ngộ độc rượu: Lấy 100g Cà gai leo khô (cả rễ, thân, lá) sắc với 400ml nước đến khi còn khoảng 150ml, uống khi còn ấm, dùng trong ngày.
• Giải rượu: Lấy 50g Cà gai leo khô hãm với nước sôi, uống thay nước.
• Hạ men gan, giải độc gan: Dùng 35g Cà gai leo (toàn cây) khô, nấu với 1l nước, còn 300ml uống trong ngày thành 3 lần.

Lưu ý khi dùng Cà gai leo!

Khi dùng Cà gai leo ta cần lưu ý:

• Sử dụng Cà gai leo đúng liều lượng. Việc lạm dụng dược liệu này không những không đem lại tác dụng như ý muốn mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe.
• Không dùng Cà gai leo cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi. Trong thành phần chúng có chứa một số chất cơ thể trẻ không thích nghi được, có thể làm ảnh hưởng nội tạng nếu cố tình sử dụng.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang con bú không được dùng, nếu có nhu cầu sử dụng cần được thăm khám và tư vấn từ các bác sĩ.
• Đối với bệnh nhân đang điều trị theo phương pháp Tây y thì không nên tự ý bỏ thuốc để sử dụng các chế phẩm, nước sắc từ cây Cà gai leo. Nếu muốn sử dụng cùng lúc 2 phương pháp thì cần tham vấn ý kiến bác sĩ.

Cà gai leo chữa bệnh hiệu quả không?

Trong các bài thuốc dân gian, Cà gai leo thường được sử dụng dưới dạng tươi hoặc dạng khô qua việc sắc uống. Tuy nhiên, việc dùng Cà gai leo theo cách chế biến thông thường sẽ đem lại hiệu quả không cao. Với các bài thuốc này, người bệnh cần kiên trì áp dụng trong thời gian dài, đồng thời tác dụng dược liệu cũng sẽ thay đổi tùy trường hợp.

Theo đó, với dạng sắc uống thông thường, các hoạt chất quý giá của dược liệu có thể bị mất tới 70%. Do đó, nó sẽ thích hợp cho việc làm mát gan, thanh nhiệt và giải độc hơn là hỗ trợ điều trị viêm gan virus và xơ gan do lượng hoạt chất thấp và khó được tận dụng đầy đủ. Ngoài ra còn có thể gây lãng phí thời gian và nỗ lực của người bệnh.

Cà gai leo khô sắc uống có thể làm lãng phí hoạt chất quý

Ngày nay, người tiêu dùng đã có nhiều lựa chọn tối ưu hơn với sự ra đời của của các chế phẩm Cà gai leo dưới dạng cao hoặc viên uống. Với hai dạng này, lượng hoạt chất sẽ cao hơn, đồng thời khâu bảo quản và sử dụng cũng tiện lợi hơn, giúp tận dụng tối đa lợi ích của Cà gai leo. Tuy nhiên, khi chọn mua cần lưu ý chọn những sản phẩm có thương hiệu uy tín và cơ sở kinh doanh đảm bảo.

Nổi trội giữa vô vàn sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh gan từ Cà gai leo phải kể đến TPBVSK Giải độc gan Tuệ Linh – sản phẩm đầu tiên tại Việt Nam chứa cao Cà gai leo và cao Mật nhân.

Không chỉ mang lại sự tiện lợi, Giải độc gan Tuệ Linh đã được kiểm chứng lâm sàng tại nhiều bệnh viện lớn và được chứng minh là sản phẩm hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị viêm gan virus B mạn tính thể hoạt động.

Theo đó:

• 100% người bệnh sử dụng Giải độc gan Tuệ Linh hàng ngày đều giảm các triệu chứng điển hình như vàng da, mệt mỏi, chán ăn, đau tức hạ sườn phải, men gan trở về chỉ số bình thường sau 2 tháng.
• Sau 3 tháng, nồng độ virus HBV trong máu đã giảm từ 100 đến 1.000.000 lần và giúp nhiều bệnh nhân âm tính với virus, giúp ngừa xơ gan tiến triển rất rõ rệt.
• Các nghiên cứu tại Bộ môn Dược lý (ĐH Y Hà Nội) đã chứng minh Giải độc gan Tuệ Linh hoàn toàn không có tác dụng phụ, có thể dùng lâu dài, đồng thời giúp người bệnh tăng miễn dịch mạnh.

Luôn mong muốn đem những sản phẩm chất lượng cao đến tay người tiêu dùng, Tuệ Linh không chỉ xây dựng nhiều vùng nguyên liệu Cà gai leo sạch chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế mà còn phối hợp cùng Viện Hoá học -Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam hoàn thiện đề tài “Nghiên cứu quy trình chiết xuất và chuẩn hoá hoạt chất trong cây Cà gai leo” với phương pháp dùng hệ dung môi ethanol-nước.

Công nghệ này đảm bảo chiết xuất được hoạt chất quý trong Cà gai leo ở mức độ cao nhất, tinh khiết nhất mà cách sắc nước thông thường không thể có được, mang lại hiệu quả tốt hơn và an toàn tuyệt đối cho người sử dụng.

Toàn bộ đề tài đã chuyển giao độc quyền để sản xuất Giải độc gan Tuệ Linh. Đây chính là yếu tố then chốt khác biệt tạo nên thương hiệu Giải độc gan Tuệ Linh, là thương hiệu chuyên biệt cho người viêm gan virus, xơ gan được các chuyên gia gan mật hàng đầu khuyên dùng.

Cà gai leo sạch chất lượng – Vùng trồng theo tiêu chuẩn GACP

Với diện tích trồng Cà gai leo sạch gần 15ha tại Xã Mỹ Thành – Mỹ Đức – Hà Nội, Công ty Tuệ Linh tự hào là đơn vị đi đầu trong việc nuôi trồng, phát triển cây Cà gai leo sạch – đạt chuẩn GACP.

GACP là tiêu chuẩn Thực hành trồng trọt và thu hái dược liệu theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới WHO. Để được công nhận, các vùng trồng dược liệu phải trải qua quá trình thực hiện và kiểm soát khắt khe về: đất trồng, nguồn nước, cây giống, Kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc và thu hái dược liệu.

Vùng canh tác Cà gai leo Tuệ Linh đã phải trải qua một quá trình xử lý nghiêm ngặt về mẫu nước, mẫu đất, để đảm bảo yêu cầu về dinh dưỡng, không tồn dư hóa chất, thuốc trừ sâu. Trong khâu chọn giống, cây mẹ đi nhân giống cần là cây thuần chủng, sau đó đem nhân giống trong nhà kính để tránh thụ phấn chéo với giống cà khác. Quá trình trồng trọt, chăm sóc, thu hái phải đảm bảo nghiêm ngặt các tiêu chuẩn của tổ chức Y tế thế giới.

Vì thế, những cây Cà gai leo Tuệ Linh đạt tiêu chuẩn GACP – WHO đem đi định lượng tại Viện Dược Liệu Trung ương, cho hàm lượng Glycoalkaloid đạt mức 0.75%, cao hơn 7 đến 8 lần so với hàm lượng dược chất quy chuẩn.

Nguồn nguyên liệu sạch, an toàn và có hàm lượng dược liệu cao hơn 7 – 8 lần so với quy chuẩn dùng tạo nên các sản phẩm như Giải độc gan Tuệ Linh có chất lượng ổn định và vượt trội. Các kết quả nghiên cứu lâm sàng tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh viện Quân y 103, bệnh viện Đại học y Hà Nội đều cho hiệu quả cao trên bệnh nhân viêm gan virus, xơ gan, men gan cao.

Giải độc gan Tuệ Linh xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho người bệnh viêm gan virus và xơ gan.

Tìm nhà thuốc bán Giải độc gan Tuệ Linh gần bạn nhất TẠI ĐÂY

Hoặc BẤM VÀO ĐÂY để đặt giao Giải độc gan Tuệ Linh tại nhà.

Nếu muốn tìm hiểu thêm về sản phẩm hoặc tư vấn các bệnh lý về gan, vui lòng liên hệ tổng đài 18001190 (miễn cước) – 091 257 1190

Theo viemgan.com.vn