Rễ cà gai leo – Chứa nhiều hoạt chất tốt cho Gan

Phần rễ được xem là bộ phận quý giá nhất của cây Cà gai leo với nhiều hoạt chất chính. Vậy trong rễ cây Cà gai leo có những thành phần nào? Rễ Cà gai leo có tác dụng gì? Cách sử dụng ra sao? Tất cả thông tin sẽ có trong bài viết dưới đây!

Rễ cây Cà gai leo có đặc điểm gì?

Rễ cây Cà gai leo là phần dược liệu quý nhất, chứa nhiều hoạt chất có lợi cho gan. Rễ Cà gai leo thường có một rễ chính dài khoảng 10 – 20cm, với phần chuôi rễ cứng, bao quanh bởi lớp vỏ màu vàng nâu hoặc nâu đỏ, khi cắt ra có lõi màu vàng đậm. Từ thân rễ này, chúng sẽ chia ra thành nhiều nhánh nhỏ gọi là rễ phụ. Các rễ phụ mềm, tán rễ tròn.

Rễ cây cà gai leo có mùi thơm nhẹ đặc trưng của dược liệu và có vị hơi đắng nhẹ khi nếm thử. Khi rễ cây càng già thì màu càng đậm và có mũi thơm càng rõ – đây là bộ phận có hàm lượng hoạt chất cao nhất của cây cà gai leo.

Thành phần trong rễ cây Cà gai leo

Rễ cà gai leo được xem là phần “tinh túy” nhất của cả cây nhờ chứa nhiều hoạt chất sinh học tự nhiên có khả năng bảo vệ và phục hồi tế bào gan. Các thành phần chính trong rễ cây cà gai leo gồm:

Saponin steroid – Bảo vệ và phục hồi tế bào gan

Saponin steroid hoạt động như một lớp màng bảo vệ, ngăn tổn thương do rượu, thuốc, hóa chất và virus, đồng thời thúc đẩy quá trình giải độc tự nhiên của gan. Sử dụng đúng cách sẽ giúp giảm mệt mỏi, ăn ngon, da sáng và chức năng gan ổn định hơn.

Flavonoid và Alkaloid – Kháng viêm, chống oxy hóa mạnh

Hai nhóm hoạt chất này giúp trung hòa gốc tự do, giảm stress oxy hóa – nguyên nhân chính dẫn đến viêm gan, xơ gan và lão hóa tế bào gan.

• Flavonoid: Có khả năng kháng khuẩn, chống viêm, bảo vệ thành mạch máu trong gan.
• Alkaloid: Tác động trực tiếp đến các enzyme của gan, giúp hạ men gan và phục hồi tế bào bị tổn thương.

Sự kết hợp giữa flavonoid và alkaloid trong rễ cà gai leo tạo nên hiệu ứng cộng hưởng giúp gan khỏe mạnh, hoạt động hiệu quả hơn.

Glycoalcaloid Solasodin – Ức chế virus viêm gan B

Solasodin tập trung chủ yếu ở phần rễ. Các nghiên cứu tại Viện Dược liệu Trung ương cho thấy Solasodin có khả năng:

• Ức chế sự nhân lên của virus viêm gan B,
• Giảm lượng HBV DNA trong máu,
• Hỗ trợ phục hồi chức năng gan bị tổn thương.

Đây chính là lý do vì sao nhiều sản phẩm hỗ trợ điều trị viêm gan hiện nay ưu tiên chiết xuất từ rễ cà gai leo thay vì toàn cây, nhằm tận dụng tối đa hàm lượng Solasodin quý giá.

Nhờ chứa hàm lượng hoạt chất cao gấp 2–3 lần so với thân và lá, rễ cà gai leo được xem là “trái tim” của dược liệu, là phần được ưu tiên chiết xuất trong các sản phẩm hỗ trợ gan hiện nay.

Tác dụng của rễ cà gai leo đối với gan

Rễ cà gai leo được xem là “thần dược tự nhiên” cho gan, nhờ chứa nhiều hoạt chất quý như Saponin steroid, Flavonoid, Alkaloid và Solasodin. Những hoạt chất này giúp bảo vệ, giải độc và phục hồi chức năng gan một cách toàn diện.

Dưới đây là những công dụng nổi bật nhất của rễ cà gai leo đối với gan:

Giải độc gan

Rễ cà gai leo chứa alkaloid và glycoalkaloid – những chất chống oxy hóa mạnh giúp bảo vệ gan khỏi gốc tự do, giảm tổn thương tế bào và thúc đẩy quá trình đào thải độc tố. Đồng thời, chúng kích thích tái tạo tế bào gan mới, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.

Nghiên cứu năm 1998 của Nguyễn Phúc Thái (dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Khắc Hải và GS.TS. Nguyễn Phúc Hưng) cho thấy, chiết xuất cà gai leo có thể làm giảm tổn thương tế bào gan, kiểm soát sự gia tăng trọng lượng gan do độc tính của chất TNT gây ra, đồng thời làm giảm dấu hiệu tổn hại gan trên mẫu vi thể.

Hạ men gan

Tình trạng men gan cao có thể xảy ra bởi các tổn thương gan gây ra bởi bệnh lý hoặc thói quen sinh hoạt và sử dụng rượu bia. Các thành phần saponin, flavonoid, sterol, acid amin, alkaloid trong Cà gai leo có khả năng kiểm soát nồng độ virus trong máu, đồng thời hỗ trợ giảm viêm, thúc đẩy phục hồi tế bào gan, tăng cường men gan… từ đó hỗ trợ phục hồi tổn thương gan và làm hạ men gan hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị viêm gan virus

Hoạt chất saponin, flavonoid, diosgenin và đặc biệt là glycoalkaloid trong rễ cà gai leo có khả năng ức chế sự nhân lên của virus viêm gan B, giúp giảm triệu chứng vàng da, mệt mỏi, chán ăn. Thậm chí còn có ghi nhận một số trường hợp sử dụng dược liệu này sau một thời gian giúp nồng độ virus chuyển về âm tính.

Theo nghiên cứu của TS. Trịnh Xuân Hòa (Bệnh viện Quân Y 103, năm 1999), sau 2–3 tháng sử dụng cà gai leo, bệnh nhân viêm gan B có men gan giảm rõ rệt, các triệu chứng như vàng da, mệt mỏi, chán ăn được cải thiện đáng kể. Đặc biệt, sau 3 tháng, nồng độ virus trong máu cũng giảm mạnh.

☛ Xem chi tiết: Chữa viêm gan B bằng cà gai leo hiệu quả không?

Hạn chế tiến triển của xơ gan

Nhờ tác dụng chống oxy hóa mạnh của glycoalkaloid trong rễ cà gai leo giúp ngăn hình thành collagen, làm chậm tiến triển của xơ gan và hỗ trợ tái tạo tế bào gan.

Theo một nghiên cứu thử nghiệm trong luận án tiến sĩ Dược học (2002) về việc sử dụng Cà gai leo trong điều trị xơ gan, tác dụng của dịch chiết toàn phần và glycoalkaloid trong Cà gai leo cho hiệu quả rất tích cực:

• Trọng lượng u giảm 42,2% khi dùng dịch chiết toàn phần, giảm 35.2% khi dùng glycoalkaloid trong Cà gai leo.
• Hàm lượng collagen giảm 27% khi dùng dịch chiết toàn phần, giảm 27.6% khi dùng glycoalkaloid từ Cà gai leo, chứng minh hiệu quả chống viêm gan mạn và xơ gan sớm.

Ngoài ra, hoạt chất của cà gai leo còn tác động tích cực đến gen ung thư và gen ức chế ung thư (Rb, p53), mở ra tiềm năng bảo vệ gan và hỗ trợ miễn dịch.

Giải rượu, bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu bia

Từ lâu, người dân vùng Tây Bắc đã dùng rễ cà gai leo để chống say rượu. Chỉ cần nhấm một chút rễ trước khi uống rượu là có thể uống được nhiều hơn mà không say, đồng thời giảm đau đầu, mệt mỏi sau khi uống.

Hoạt chất glycoalkaloid trong rễ cà gai leo giúp đào thải nhanh ethanol – chất gây hại trong rượu bia, từ đó giảm độc cho gan.

Hoạt chất glycoalkaloid trong rễ Cà gai leo sẽ giúp quá trình đào thải ethanol – một chất gây hại có trong rượu bia diễn ra nhanh hơn, đồng thời tăng khả năng bảo vệ gan.

Theo ghi chép của GS.TS Đỗ Tất Lợi trong cuốn “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, cà gai leo có tác dụng chống say và giải rượu mạnh, giúp cơ thể tỉnh táo và phục hồi nhanh sau khi uống.

☛ Xem chi tiết: Cà gai leo giải độc rượu bia như thế nào?

Cách dùng rễ cây Cà gai leo

Tùy nhu cầu và mục đích sử dụng, rễ Cà gai leo có thể được dùng theo những cách sau:

Giải độc, làm mát gan, giảm mụn nhọt

• Chuẩn bị: Rễ Cà gai leo khô 50g.
• Rễ Cà gai leo rửa sạch, hãm cùng 1 lít nước sôi như pha trà.
• Uống nước Cà gai leo trước bữa ăn 1 tiếng, kiên trì để cảm nhận được hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị viêm gan virus, xơ gan

• Chuẩn bị: Rễ Cà gai leo khô 100g.
• Rửa sạch rễ Cà gai leo, cho vào ấm sắc cùng 2 lít nước. Khi nước sôi, tiếp tục đun nhỏ lửa thêm khoảng 20 – 30 phút.
• Chắt nước Cà gai leo ra bát, để nguội và uống hết trong ngày.

Giải độc rượu bia, bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu bia

• Chuẩn bị: 1 đoạn rễ Cà gai leo khô.
• Ngậm hoặc nhai rễ Cà gai leo trong khoảng 7 – 10 phút trước khi uống rượu.
• Sau khi uống rượu có thể uống nước sắc rễ Cà gai leo để giảm đau đầu, tăng khả năng giải độc và bảo vệ gan.

Ngoài cách dùng rễ Cà gai leo khô, hiện nay nhiều người có xu hướng dùng các sản phẩm dạng viên như viên uống Cà gai leo Tuệ Linh bởi tính dễ sử dụng, tiện lợi, không mất thời gian cho việc chuẩn bị và chế biến.

Cà gai leo Tuệ Linh nổi trội với nguyên liệu Cà gai leo chuẩn sạch, được chuyên canh tại vùng dược liệu riêng biệt với sự chăm sự chăm sóc kỹ lưỡng của đội ngũ kỹ sư tâm huyết, cho hàm lượng hoạt chất Glycoalkaloid đạt 0.76%, cao gấp 7 – 8 lần so với quy chuẩn. Cùng với đó là quy trình sản xuất hiện đại, giúp phát huy tối đa giá trị dược liệu.

Một số lưu ý khi sử dụng rễ cà gai leo

Mặc dù rễ cà gai leo mang lại nhiều lợi ích cho gan, nhưng để sử dụng an toàn và hiệu quả, bạn cần ghi nhớ một số điểm quan trọng sau:

• Không dùng cho phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ hoặc người huyết áp thấp: Một số hoạt chất trong rễ có thể gây kích thích nhẹ hoặc ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, không phù hợp với nhóm đối tượng nhạy cảm này.
• Không lạm dụng hoặc uống thay nước lọc: Dùng quá liều có thể khiến gan phải hoạt động quá mức, gây mệt mỏi hoặc rối loạn tiêu hóa. Chỉ nên dùng theo liều khuyến nghị 15–20g rễ khô/ngày.
• Ưu tiên rễ cà gai leo đạt chuẩn GACP-WHO: Chọn sản phẩm từ nguồn trồng sạch, rõ xuất xứ, không nhiễm tạp chất hoặc pha trộn với rễ cây họ cà khác – vì có thể gây độc cho gan, thận.

Trên đây là những thông tin hữu ích về rễ cây Cà gai leo. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về Cà gai leo hoặc cần tư vấn thêm về sức khỏe gan, vui lòng liên hệ tổng đài 1800 1190 để được hỗ trợ nhanh nhất. Chúc bạn sức khỏe!