Cây mật nhân là thảo dược quen thuộc trong Đông y, nổi tiếng với vị đắng đặc trưng và nhiều công dụng đối với sức khỏe. Vậy chính xác cây mật nhân chữa bệnh gì? Cùng khám phá công dụng tuyệt vời của loại dược liệu này trong nội dung dưới đây.

Mục lục
Nhận biết cây mật nhân
Cây mật nhân (Eurycoma Longifolia), còn gọi là bá bệnh, bách bệnh, là loại thảo dược được sử dụng lâu đời trong y học cổ truyền châu Á. Cây cao khoảng 10 – 15m, thường mọc dưới tán rừng nhiệt đới, với đặc điểm lá kép, mặt lá trên màu xanh, mặt lá dưới màu trắng, mỗi cành có từ 13 – 42 lá nhỏ sánh đôi đối nhau.

Hình ảnh về cây mật nhân
Đặc điểm riêng của cây mật nhân là mỗi cây chỉ trổ hoa đực hoặc hoa cái. Hoa màu đỏ nâu mọc thành chùm, nở vào tháng 3-4. Mỗi hoa có 5-6 cánh rất nhỏ. Cây kết quả vào tháng 5-6. Quả non màu xanh; khi chín đổi sang màu đỏ sẫm. Quả hình trứng hơi dẹt, có rãnh ở giữa dài từ 1 – 2 cm, ngang 0,5 – 1 cm, chứa 1 hạt, trên mặt hạt có nhiều lông ngắn. Các bộ phận dùng để làm thuốc của cây mật nhân gồm có rễ, vỏ thân và quả.
Cây mật nhân có tác dụng chữa bệnh gì?
Đông y cho rằng, mật nhân có vị đắng, tính mát, quy kinh can và thận, có tác dụng bổ dưỡng cho người khí huyết hư, gân xương đau nhức, tê chân tay, rối loạn tiêu hóa, phòng ngừa tứ thời cảm mạo. Ngoài ra, còn chữa chứng thống kinh, ách ngực ở ngực.
Nghiên cứu gần đây cho thấy mật nhân có công hiệu cải thiện chức năng sinh lý và tăng cường sức khỏe tình dục, kích thích hưng phấn, tăng cường sinh lý ở nam giới, giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể, giảm stress, tăng cường miễn dịch…
Bảo vệ gan

Theo nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, thành phần hợp chất trong cây mật nhân giúp tăng khả năng miễn dịch đối với virus viêm gan, tăng cường chức năng gan, bảo vệ gan, đặc biệt là rễ cây mật nhân. Không chỉ vậy, rễ cây mật nhân còn giúp tăng cường chức năng gan, tái tạo tế bào gan bị tổn thương, làm chậm quá trình hư hại do rượu gây ra, nâng cao hệ miễn dịch cho gan mật.
Những nghiên cứu tác dụng dược lý gần đây cho thấy, ngoài khả năng tạo testosteron nội sinh, cải thiện chức năng sinh lý, mật nhân còn giúp bảo vệ gan bị gây độc bởi carbon tetraclorua, ức chế dòng tế bào ung thư gan HepG2. Mật nhân làm chậm quá trình hư biến của gan, tăng sự tái tạo của tế bào gan trong mô hình gây tổn thương gan thực nghiệm, làm nhuận gan lợi mật mạnh đồng thời có tác dụng giải độc trong cơ thể, tăng miễn dịch mạnh. Điều này rất có lợi cho bệnh nhân gan mật.
Ngoài ra, các nhà khoa học đã nghiên cứu sự kết hợp chiết xuất Mật nhân và cà gai leo có tác dụng tốt nhất từ trước tới nay với công năng hỗ trợ điều trị bệnh gan mạt rất hiệu quả, nhất là viêm gan virus và xơ gan.
Đặc biệt, khi kết hợp mật nhân với Cà gai leo, hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh gan được nâng cao rõ rệt. Không chỉ giúp giải độc gan, hạ men gan hiệu quả mà còn giúp giảm triệu chứng của bệnh gan, hỗ trợ điều trị men gan cao, viêm gan virus, xơ gan, đồng thời tăng cường sức khỏe, tăng khả năng tái tạo gan. Đây được xem là một hướng đi mới trong việc sử dụng thảo dược điều trị viêm gan tại Việt Nam.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Tác dụng của mật nhân với bệnh gan như thế nào?
Tăng cường sinh lực cho nam giới
Đây là công dụng nổi bật nhất của mật nhân. Trong vỏ và rễ của cây mật nhân có chứa các tritecpenoit, quasinoide, alcaloit có thể giúp:
- Kích thích cơ thể sản xuất testosteron nội sinh, duy trì sức khỏe sinh lý, cải thiện tình trạng rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, tăng cường sức khỏe và tinh thần tốt.
- Hỗ trợ phát triển cơ bắp, tăng tạo hồng cầu, giảm béo, giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
- Nâng cao chất lượng và số lượng tinh trùng, cải thiện khả năng sinh sản ở nam giới, có khả năng ngăn chặn sự suy giảm sinh lực khi bước vào độ tuổi trung niên.
Giảm lo lắng, stress, mệt mỏi

Theo Đông y, mật nhân có vị đắng, tính mát, quy vào kinh Can – Thận, giúp bồi bổ khí huyết, an thần, giảm lo âu và suy nhược thần kinh. Bên cạnh đó, anxiolytic trong cây mật nhân giúp cải thiện trí nhớ, nâng cao tinh thần, hỗ trợ chứng mất ngủ, chóng mặt, cao huyết áp.
Hỗ trợ tiêu hóa tiêu hóa, ăn uống kém
Theo kinh nghiệm từ dân gian, vỏ cây của mật nhân có tính mát dùng chữa các trường hợp ăn uống khó tiêu, đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, dạ dày đau, chán ăn. Ngoài ra, với các bệnh lý về rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, kiết lỵ đều có thể dùng được mật nhân và mang lại kết quả tốt.
Điều trị bệnh sốt rét
Theo kinh nghiệm dân gian và ở một số quốc gia khác, dùng lá hoặc vỏ thân cây mật nhân dùng trị bệnh sốt rét khá hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, cây mật nhân có hiệu lực tương đương với viên nén cloroquin trong trị bệnh sốt rét.
Trị bệnh gút
Theo đông y, mật nhân có tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giúp đào thải acid uric ra ngoài, làm thuyên giảm các triệu chứng của người bệnh gút. Ngoài ra, hợp chất có trong cây mật nhân còn giúp ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh gút, giảm triệu chứng khó chịu, đau đớn mà bệnh lý này gây ra.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ mật nhân

– Bài thuốc cải thiện sinh lý nam giới: Mật nhân 500g, sâm bố chính 100g, linh chi 100g đem đi sao vàng, tán bột, trộn mật ong thành viên hoàn, uống 20 – 30g/ngày.
– Bài thuốc cải thiện các bệnh lý chức năng gan:
- Bài thuốc 1: Dùng mật nhân 30g cùng với 1 lít nước, sắc cho tới khi nước cô đặc lại còn nửa lít là được. Uống trong ngày và dùng khi thuốc còn ấm.
- Bài thuốc 2: Mật nhân10g, cây cà gai leo 70 g và diệp hạ châu 30g, sắc cùng với 1 lít nước cho đến khi còn nửa lít nước. Chia 3- 4 lần trong ngày, dùng khi còn ấm.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Tại sao kết hợp sử dụng cà gai leo và mật nhân?
– Bài thuốc bột chữa chứng đau bụng, ăn không tiêu, bị chướng bụng: Rễ mật nhân, cam thảo nam, hoắc hương, hậu phác, trần bì, dây mơ, cây sả mỗi vị 50g đem đi rửa sạch, phơi khô, sao giòn và tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12g, hãm cùng nước gừng nóng để uống.
– Trị khí huyết kém, cơ thể dễ bị nóng trong người: Rễ mật nhân, đậu đen, rau muống biển, hà thủ ô, kim ngân, cỏ xước, rễ ô môi, tang chi, dây ký ninh mỗi vị 12g, đem sắc với 700ml nước cho đến khi còn 300ml thì chia làm 2-3 phần để uống trong ngày.
– Hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường: Mật nhân 30 – 50g, sao vàng hạ thổ, sắc với 2 lít nước để sử dụng thay cho nước hàng ngày.
– Kích thích hệ tiêu hóa: Sử dụng 30g rễ mật nhân 30g và 20g quả chuối sứ khô đem sao vàng rồi ngâm cùng với 1 lít rượu trắng ngon tầm 40 độ, sau 7 ngày là có thể sử dụng được. Mỗi lần dùng 1 chén thủy tinh nhỏ tầm 30 ml, ngày dùng 3 lần vào sáng, trưa, tối.
– Trị bệnh gout: Chuẩn bị 30-50g mật nhân sắc cùng 600ml nước cho tới khi còn khoảng 200ml. Chia 2 – 3 lần trong ngày, kiên trì sử dụng mỗi ngày để cải thiện chứng đau nhức do gút gây ra và đào thải acid uric.

Rễ mật nhân
Lưu ý: Mật nhân có vị đắng, khi uống có cảm giác khó chịu, dễ nôn. Khi sử dụng có thể thêm chút đường hoặc mật ong cho dễ uống.
Mật nhân kết hợp cà gai leo – Giải pháp vượt trội cho người bệnh gan
Các nhà dược học đã kết hợp cà gai leo và mật nhân với nhau mang lại hiệu quả kép vượt trội trong việc hỗ trợ điều trị viêm gan virus:
- Cà gai leo giúp giảm nồng độ virus viêm gan, giải độc gan, hạ men gan, ngừa biến chứng xơ gan.
- Mật nhân giúp tái tạo tế bào gan, tăng miễn dịch nên giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.
Tuy nhiên, cách sắc nước truyền thống này rất đắng, gây khó uống và có thể không đạt hiệu quả như mong muốn bởi cách làm thủ công sẽ không thể thúc hết được các hoạt chất quý trong dược liệu.
Để sử dụng kết hợp Cà gai leo và Mật nhân phát huy hết công dụng, các nhà khoa học đã nghiên cứu hai dược liệu này và rút ra kết luận bất ngờ: hoạt chất quý glycoalkaloid phát huy tác dụng ở mức cao nhất khi kết hợp với Mật nhân dưới dạng chiết xuất toàn phần. Người bệnh chỉ cần một lượng nhỏ là có tác dụng. Ở dạng này, không chỉ cho hiệu quả cao mà còn dễ uống, tiện lợi và dễ sử dụng.

Lần đầu tiên tại Việt Nam, hai thảo dược này được đưa vào dạng chiết xuất toàn phần và ứng dụng trong sản phẩm TPBVSK Giải độc gan Tuệ Linh (thế hệ 1), mang đến nguồn hoạt chất tinh khiết, ổn định và dễ hấp thu.
Không dừng lại ở đó, công thức được nghiên cứu và cải tiến thành TPBVSK Giải độc gan Tuệ Linh Plus (thế hệ 2), bổ sung thêm nhiều dược liệu quý khác như Kế sữa, Actiso và Khúng khéng. Nhờ vậy, sản phẩm vừa tiện lợi khi sử dụng, vừa giúp người bệnh nhận trọn vẹn công dụng từ sự cộng hưởng của “bộ đôi vàng” Cà gai leo – Mật nhân trong việc bảo vệ và phục hồi chức năng gan.
Tóm lại, cây mật nhân không chỉ là vị thuốc quý trong Đông y mà còn được khoa học hiện đại chứng minh có nhiều tác dụng nổi bật: tăng cường sinh lực, giảm stress, cải thiện tiêu hóa, trị gút, sốt rét và bảo vệ gan. Đặc biệt, khi kết hợp với cà gai leo, mật nhân trở thành giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho bệnh nhân gan mật. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng để đạt hiệu quả và tránh tác dụng phụ.








DS Thúy Mai
DS Bùi Minh Thu
DS Bảo Anh
DS Trần Ánh Linh