Cà gai leo là cây thuốc nam quý có tác dụng tốt đối với sức khỏe đặc biệt là gan. Nhiều người tìm mua và sử dụng hàng ngày thay nước lọc. Khoa học hiện đại chứng minh trong cà gai leo có hoạt chất quý cho gan đặc biệt có tác dụng trong điều trị viêm gan B. Trẻ em có dùng được cà gai leo không là thắc mắc của nhiều người. Cùng giải đáp câu hỏi này qua những thông tin dưới đây.

Cà gai leo là cây gì?
Tên gọi
- Cà gai leo còn có tên gọi khác như cây cà quýnh, cà vạnh, cà lù, gai bướm, người Campuchia gọi là trap khar, người Lào gọi là Blou xít.
- Tên khoa học là Solanum procumbens
- Thuộc họ Cà: Solanaceae
Đặc điểm
- Cà gai leo là cây sống nhiều năm, thường leo lên thân cây khác hoặc bò dài dưới mặt đất, thân dài từ 0,6 – 1m hoặc cao hơn.
- Thân cây nhẵn, hóa gỗ, phân nhiều cành và nhánh khác nhau, trên thân có phủ lông hình sao
- Lá có hình trứng hoặc thuôn, phiến lá nông, không đều, mắt dưới phủ lông mềm hình sao màu trắng nhạt, phiến lá có độ dài từ 3 – 4cm, chiều rộng từ 12 – 20m, có gai, cuống lá dài từ 4 – 5 m
- Hoa tím nhạt hình xim gồm từ 2 – 5 hoa chụm lại, nhị vàng
- Quả hình cầu màu xanh, khi chín màu đỏ mọng tươi rất đẹp mắt, nhẵn bóng, cuống dài
- Hạt màu vàng, hình thận
Hình ảnh hoa và quả của cà gai leo
Cà gai leo thường ra hoa vào tháng 4 – 9 và quả từ tháng 9 – 12. Cà gai leo được tìm thấy ở nhiều nơi khắp nước ta, từ đồng bằng ven biển cho tới trung du. Cà gai leo thường mọc nhiều ở các tỉnh như Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An…Một số nước khác cũng có sự phân bố của cà gai leo như Lào, Campuchia, Trung Quốc
Cây được thu hái quanh năm, sử dụng cả rễ, cành và lá làm thuốc. Sau khi thu hái, rửa sạch, thái lát, phơi khô hoặc sấy để sử dụng. Trong toàn cây cà gai leo đặc biệt là rễ có chứa ancaloid, tinh bột, saponozit, flavonozit solasodin, solasodinon, glycoalcaloid,…Đặc biệt hoạt chất Glycoalcaloid trong cà gai leo có tác dụng tác dụng ức chế sự sao chép và làm âm tính virus viêm gan B.
☛ Tìm hiểu thêm: Thông tin chi tiết về cây cà gai leo
Công dụng của cà gai leo
Theo kinh nghiệm dân gian
Kinh nghiệm dân gian cho rằng cà gai leo có tác dụng rất tốt trong điều trị các bệnh về gan đặc biệt hiệu quả. Khi mắc các bệnh về gan như mụn nhọt, vàng da, mẩn ngứa…người dân thường đi lấy cây cà gai leo về sắc nước uống hàng ngày để điều trị bệnh. Dưới đây là một số tác dụng của cà gai leo:
- Giải rượu, giải độc gan : Theo kinh nghiệm dân gian cà gai leo có tác dụng giải rượu và giải độc gan rất hiệu quả. Cà gai leo có tác dụng bảo vệ gan rất mạnh tới nỗi khi uống rượu chỉ cần chà răng hoặc nhấm rễ của cà gai leo thì tránh được say, nếu say thì sắc nước của rễ hoặc thân lá nhanh chóng giải rượu.
- Hạ mem gan, mỡ máu: Nước sắc cà gai leo có tác dụng làm giảm mỡ máu, hạ men gan
- Hỗ trợ trong điều trị bệnh xơ gan
- Hỗ trợ trong điều trị viêm gan B, kìm hãm sự phát triển của virus viêm gan B
- Làm giảm các triệu chứng của bệnh gan như vàng da, đau tức hạ sườn phải…
- Rễ dùng làm thuốc trong điều trị phong thấp, đau nhức răng, chảy máu chân răng, ho, ho gà…
- Giải độc rắn cắn
Theo y học hiện đại
Theo y học hiện đại cà gai leo là cây thuốc nam có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe phải kể tới:
Cà gai leo có tác dụng hạ men gan nhanh chóng
- Đề tài được nghiên cứu từ những năm 80 của thế kỷ trước của cố GS. Phạm Kim Mãn
- Các đề tài nghiên cứu lâm sàng trên bệnh nhân viêm gan B mạn tính thể hoạt động tại các bệnh viện lớn là Bệnh viện Quân y 103, Bệnh viện 354, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 đã chứng minh hoạt chất glycoalkaloid có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan B mạn thể hoạt động hiệu quả.
- Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Văn Mùi, Nguyên Giám đốc kiêm Chủ nhiệm bộ môn Truyền nhiễm, bệnh viện Quân Y 103 khẳng định Cà Gai Leo rất tốt cho gan
Cà gai leo hỗ trợ điều trị xơ gan và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh xơ gan
Nội dung đề tài cấp nhà nước của TS. Nguyễn Thị Minh Khai và các công trình nghiên cứu khoa học năm 1987-2000 của Viện Dược liệu trung ương cho thấy cà gai leo có chứa hoạt chất glycoalkaloid có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của xơ gan rõ rệt thông qua cơ chế ức chế sự tạo thành sợi collagen trong các tế bào gan.
Cà gai leo giúp giải độc gan, hạn chế tổn thương gan
Đề tài khoa học của Tiến sỹ y học Nguyễn Phúc Thái nghiên cứu lâm sàng về tổn thương gan và tác dụng bảo vệ gan của cà gai leo vào năm 1998 cho rằng dịch chiết từ cây cà gai leo có tác dụng bảo vệ gan trong môi trường độc hại, giảm tối đa tình trạng hủy hoại tế bào gan, giảm bớt các biểu hiện của tổn thương gan.
☛ Tìm hiểu thêm: Cà gai leo dùng chữa bệnh gì?
Trẻ em có dùng được cà gai leo không?
Những đối tượng sử dụng cà gai leo thường là:
- Người thường xuyên sử dụng rượu bia
- Người bị bệnh lý về gan như viêm gan B, xơ gan, men gan cao, ung thư gan
- Người bị vàng da, vàng mắt, ăn uống không tiêu
- Những người thường bị ho do viêm họng, viêm amidan
- Người bị rắn cắn
- Người thường bị đau lưng, nhức mỏi
- Người khỏe mạnh muốn sử dụng cà gai leo để bảo vệ gan, tăng cường chức năng gan và giải độc gan
Để cà gai leo phát huy tác dụng của nó cần sử dụng đúng cách. Theo kết quả của nghiên cứu khoa học cho thấy cà gai leo không gây tác dụng phụ nào. Nhưng khi sử dụng cà gai leo cần lưu ý những trẻ nhỏ dưới 6 tuổi không nên dùng cà gai leo vì hàm lượng độc tính có trong cây sẽ ảnh hưởng đến các hệ cơ quan trong cơ thể còn non kém của trẻ, hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển đầy đủ, gan vẫn chưa hoàn thiện để thực hiện hết chức năng của mình.
Trong trường hợp trẻ mắc các bệnh lý về gan như viêm gan, vàng da, vàng mắt…cần đưa trẻ tới trung tâm y tế chuyên khoa để được thăm khám. Không nên lạm dụng kết quả của dân gian để làm liều. cần bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của trẻ đúng cách giúp trẻ phát triển toàn diện.
Hướng dẫn sử dụng cà gai leo đúng cách
Có nhiều cách sử dụng cà gai leo thông thường người dân thường dùng để sắc nước uống, nấu cao hoặc sử dụng các sản phẩm đã được bào chế thành dạng viên nén.
Cà gai leo dùng trong một số bài thuốc chữa bệnh như sau:
Giải rượu bia, giải độc gan
Cách 1:
Cà gai leo (thân, lá, rễ) khô 100g sắc với 400ml nước đun cho tới khi còn 150ml uống trong ngày khi còn ấm.
Cách 2:
Cà gai leo khô hãm với nước sôi cho người say rượu uống thay nước
Giải độc rắn cắn do rắn cắn
Cà gai leo tươi lấy 30 – 50g sau đó rửa sạch, giã nhỏ với 200ml nước đun sôi để nguội và chiết lấy nước cho người bị rắn cắn uống ngay, ngày uống 2 lần
Ngày hôm sau, dùng rễ khô từ 15 – 30g sao vàng sau đó sắc nước uống cho người bệnh, ngày 2 lần, sau 3 – 5 ngày thì khỏi hẳn
Chữa phong thấp
- Vỏ chân chim
- Rễ cỏ xước
- Dây đau xương
- Dây mấu
- Rễ tầm xuân
Mỗi vị dùng 20g sau đó sắc uống
Chữa sưng mộng răng
Hạt cà gai leo 4g sau đó tán nhỏ cho vào trong cái đồ đồng với ít sáp ong, đốt lấy khói xông vào chân răng. Ngày áp dụng một lần sau vài ngày sẽ khỏi
Chữa ho, ho gà
- Rễ cà gai leo 10g
- Lá chanh 30g
Cho nguyên liệu vào nồi nước nấu lên để tinh chất tan hết trong nước, chia uống hết 2 lần trong ngày.
Chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống tế bào gây ung thư
- Cà gai leo (thân, rễ, lá) 30 g
- Cây dừa cạn 10 g
- Cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu) 10 g
Tất cả sao vàng, sắc uống mỗi ngày 1 thang
Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan…)
Dùng 35 g rễ hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300 ml chia uống 3 lần trong ngày, giúp hạ men gan, giải độc gan rất tốt.
☛ Tìm hiểu thêm: Nguyên nhân và triệu chứng của viêm gan B