Kế sữa có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, là thảo dược rất được ưa chuộng trong các bài thuốc chữa gan dân gian của người dân châu Âu. Từ thời Hy Lạp cổ đại và thời La Mã, hạt giống của cây Kế sữa đã được sử dụng rộng rãi để bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu, thực phẩm nấm mốc.
Cây kế sữa
Bắt đầu từ những năm 60 của thế kỷ trước, Kế sữa đã được nghiên cứu chuyên sâu. Các nhà khoa học đã thành công trong việc xác định hoạt chất có trong thảo dược này mà nổi bật nhất là Silymarin – hoạt chất vàng làm nên công dụng bảo vệ gan tuyệt vời của Kế sữa. Vì thế mà năm 1985, Kế sữa chính thức được công nhận và đưa vào điều chế thành thuốc thảo dược điều trị bệnh về gan. Đây cũng là thảo dược nằm trong danh sách 10 loại thảo dược bán chạy nhất tại Mỹ từ năm 2010 đến nay, đứng hàng đầu thế giới trong các loại thảo dược tốt nhất cho gan. Đây là thảo dược nổi bật với công dụng:
1. Bảo vệ tế bào gan vượt trội
Sylimarin là một hỗn hợp của Flavonolignan: silibinin, silydianine và silychristine chiết xuất từ hạt và trái cây kế sữa Silymarin marianum. Silymarin được biết đến như một yếu tố bảo vệ gan, trong đó silibinin có vai trò quan trọng nhất.
Hoạt chất Silymarin có hơn 100 công trình nghiên cứu (từ thực nghiệm tới lâm sàng) chứng minh tác dụng bảo vệ gan. Các nhà nghiên cứu tại ĐH. Semmelweis (Hungary) đã phát hiện ra rằng Silymarin hoạt động theo hai cơ chế. Thứ nhất, nó giúp tăng tạo các cyt-P450 (enzyme gan tham gia vào quá trình chuyển hóa) đồng thời giúp bền vững màng tế bào gan, ngăn cản quá trình xâm nhập của các chất độc vào bên trong tế bào gan, duy trì được cấu trúc, chức năng của tế bào gan. Thứ hai, Silymarin còn kích thích gan tiết ra glutathione – một chất chống oxy hóa – nhằm vô hiệu hóa các gốc tự do gây hại cho gan sinh ra trong quá trình gan thực hiện chức năng giải độc của mình.
Trong các nghiên cứu lâm sàng được đăng trên tạp chí Y Khoa Mỹ – năm 2007, trong một số nghiên cứu người bị nhiễm độc từ nấm, rượu bia, thuốc tây thì thấy sau khi được sử dụng Silymarin thì chất nồng độ chất độc giảm xuống một nửa sau 48 giờ, và nếu sau đó ngừng sử dụng Silymarin thì gan có dấu hiệu bị tổn thương.
Nhờ tác dụng này mà kế sữa được sử dụng để bảo vệ gan cho những bệnh nhân mắc viêm gan virus A, B, C, bệnh nhân nhiễm độc gan do rượu bia, thuốc tây điều trị, bệnh nhân xơ gan…
2. Tái tạo tế bào gan mạnh mẽ
Hoạt chất Silymarin trong Kế sữa được chứng minh có khả năng kích thích tái tạo gan không thảo dược nào sánh bằng. Một báo cáo khoa học của Cơ quan Nghiên cứu chăm sóc y tế và chất lượng Mỹ năm 2009 đã chỉ ra rằng Silymarin giúp tăng cường tổng hợp RNA ribosom, một loại axit nucleic tham gia tổng hợp protein, do đó thúc đẩy phục hồi các tế bào gan bị tổn thương và kích thích sự phát triển các tế bào gan mới. Không chỉ thế, Silymarin còn ngăn ngừa tiến triển xơ gan bằng cách ức chế sự biến đổi của gan thành các tổ chức xơ, giảm sự hình thành và lắng đọng của các sợi collagen dẫn đến xơ gan. Từ những nghiên cứu khoa học này mà có thể nói hiếm có loại thảo dược nào vừa có công năng giải độc, bảo vệ gan, vừa phục hồi, tái tạo tế bào gan mạnh mẽ như Silybum Mariaum.
3. Chống xơ gan
Tế bào hình sao ở gan có vai trò quan trọng trong việc xơ hóa gan, Silymarin được nghiên cứu có tác dụng làm giảm tế bào hình sao đến 75%, giảm sự chuyển đổi vào nguyên bào sợi, giảm bài xuất và biểu hiện gen của các thành phần ngoại bào cần cho quá trình xơ hóa. Silymarin cải thiện xơ gan ở chuột bị tắc ống dẫn mật
4. Ức chế Cytochorome P450
Silymarin có thể ức chế cytochrome P450, ức chế nhiều enzyme CYP ở gan. Điều này cũng giải thích cho tính chất bảo vệ tế bào gan của Silymarin, đặc biệt là ngộ độc Amanita phalloides. Chất độc Amanita trở nên chết người đối với tế bào gan chỉ sau khi đã được kích hoạt bởi hệ thống CYP. Sự ức chế Cyto chrom P450 góp phần hạn chế tác dụng độc hại của nó. Ngoài ra, Silymarin cùng với các chất chống oxy hóa khác, có thể góp phần bảo vệ chống lại các gốc tự do sinh ra bởi các enzym của hệ thổng CYP