Từ lâu, cây mật nhân đã được dân gian sử dụng như một vị thuốc quý. Đặc biệt, nhiều nghiên cứu hiện đại cho thấy sử dụng mật nhân chữa viêm gan có thể giúp hạ men gan, giải độc gan, tái tạo tế bào gan và ngăn ngừa biến chứng xơ gan. Vậy mật nhân thực sự tốt với bệnh gan và cách dùng thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ chi tiết.
Mục lục
Giới thiệu về cây mật nhân
Cây mật nhân (còn gọi là cây bá bệnh, cây bách bệnh) là một loại dược liệu quý thường mọc hoang ở các khu rừng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam, cây mật nhân có trong vườn quốc gia Bái Tử Long, khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng, Hoành Bồ – Quảng Ninh, một số rừng ở Tây Nguyên. Với vị đắng đặc trưng, mật nhân từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa nhiều bệnh.
Mật nhân là cây gỗ nhỏ, có lá kép, hoa màu đỏ nâu và khi quả chín sẽ chuyển sang màu đỏ sẫm. Trong y học cổ truyền, các bộ phận như rễ, vỏ thân và quả đều được sử dụng để làm thuốc. Theo Đông y, mật nhân có vị đắng, tính mát, quy vào can và thận, mang lại tác dụng thanh nhiệt, giải độc và bồi bổ khí huyết, được xem là dược liệu quý hỗ trợ chăm sóc sức khỏe.
>> Xem thêm: Tác dụng của mật nhân với bệnh gan như thế nào
Công dụng chữa viêm gan của cây mật nhân
Trong nhiều nghiên cứu hiện đại, cây mật nhân (Eurycoma longifolia) đã được chứng minh chứa các hoạt chất sinh học như quassinoid, alkaloid, triterpenoid… tác động mạnh đến chức năng gan. Ví dụ, một nghiên cứu gần đây cho thấy chiết xuất rễ mật nhân giúp giảm tích tụ chất béo trong gan (steatosis) và cải thiện chuyển hóa lipid ở tế bào gan (HepG2) bằng cách kích hoạt đường dẫn AMPK và thúc đẩy quá trình tự thực bào – những cơ chế quan trọng giúp gan giải độc và tái tạo tế bào bị tổn thương.
Ngoài ra, một nghiên cứu lâm sàng nhỏ với người trẻ khỏe bổ sung chiết xuất mật nhân trong 6 tuần cho thấy không có dấu hiệu bất lợi về chức năng gan khi sử dụng liều hợp lý, cho thấy mật nhân có độ an toàn tương đối trong bối cảnh dùng hỗ trợ chức năng gan.
Cách sử dụng mật nhân chữa viêm gan hiệu quả
Để phát huy công dụng, người bệnh cần biết cách chế biến và phối hợp mật nhân với các dược liệu khác. Dưới đây là những cách dùng phổ biến, được áp dụng rộng rãi trong hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan.
Kết hợp mật nhân với cà gai leo
Sự phối hợp giữa Mật nhân và Cà gai leo được nhiều thầy thuốc Đông y đánh giá là bước tiến quan trọng trong hỗ trợ điều trị các bệnh về gan. Nếu như Cà gai leo nổi bật với khả năng ức chế virus viêm gan, bảo vệ và phục hồi tế bào gan thì Mật nhân lại mang đến tác dụng tăng cường miễn dịch, thúc đẩy tái tạo gan. Khi kết hợp, hai vị thuốc tạo ra hiệu quả toàn diện: vừa giúp hạ men gan, thanh lọc độc tố, vừa giảm nhanh các triệu chứng mệt mỏi, vàng da, chán ăn ở người bệnh, đặc biệt hữu ích trong viêm gan virus, men gan cao hay giai đoạn gan bị xơ hóa.
Trong dân gian, bài thuốc thường được áp dụng như sau: dùng khoảng 30g Cà gai leo khô kết hợp với 10g Mật nhân, rửa sạch rồi đun với 1,5 lít nước. Sau khi sôi, để nhỏ lửa cho đến khi còn lại một nửa, chia uống 3 lần trong ngày, nên dùng sau bữa ăn khoảng 20 phút.
Điểm đáng chú ý là bài thuốc này sử dụng dược liệu tự nhiên, an toàn, ít gây tác dụng phụ và có thể dùng lâu dài để hỗ trợ phòng ngừa cũng như cải thiện các bệnh lý về gan. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên duy trì đều đặn và kết hợp cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.
Tham khảo chi tiết: Tại sao kết hợp cà gai leo với mật nhân?
Kết hợp mật nhân với xạ đen
Khi thêm xạ đen vào bài thuốc, vị đắng của mật nhân sẽ dịu hơn, đồng thời tăng khả năng thanh nhiệt, giải độc và bảo vệ gan.
Pha trà mật nhân hỗ trợ bệnh gan
Một trong những cách đơn giản và phổ biến để sử dụng mật nhân là chế biến thành dạng trà uống hằng ngày. Thông thường, phần rễ mật nhân sau khi được rửa sạch, thái nhỏ, sao vàng và hạ thổ sẽ được bảo quản sẵn và bán tại các hiệu thuốc Đông y, rất tiện lợi cho người dùng.
Để pha trà, bạn lấy khoảng 15g rễ mật nhân đã sơ chế, cho vào ấm cùng lượng nước vừa đủ. Đun sôi bằng lửa lớn đến khi nước bốc hơi mạnh, sau đó hạ nhỏ lửa để sôi liu riu cho đến khi lượng nước còn lại một nửa. Phần nước này có thể chia ra uống trong ngày, thay cho nước lọc.
Sử dụng dạng bào chế sẵn
Ngoài cách sắc uống truyền thống, hiện nay mật nhân còn được bào chế thành dạng viên, cao hoặc trà hòa tan. Những sản phẩm này thường được kết hợp sẵn cùng cà gai leo với hàm lượng tiêu chuẩn, vừa tiện lợi, vừa đảm bảo giữ nguyên công dụng. Người bệnh có thể lựa chọn dạng chế phẩm phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe, tuy nhiên cần dùng đều đặn và kiên trì trong thời gian dài để thấy rõ hiệu quả.
Giải độc gan Tuệ Linh (Thế hệ 1) là sản phẩm tiên phong tại Việt Nam khi ứng dụng sự kết hợp giữa Cà gai leo và Mật nhân dạng chiết xuất toàn phần. Nguyên liệu được tuyển chọn từ vùng trồng Cà gai leo sạch, đạt chuẩn, cùng với công nghệ chiết xuất hiện đại do Viện Hóa học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chuyển giao độc quyền. Nhờ đó, sản phẩm sở hữu hàm lượng hoạt chất tinh khiết, ổn định và tối ưu, giúp phát huy trọn vẹn giá trị của dược liệu trong hỗ trợ điều trị các bệnh lý gan.
Đặc biệt, sản phẩm đã trải qua các bước kiểm chứng khoa học nghiêm ngặt, bao gồm thử nghiệm độc tính và đánh giá dược lý tại Đại học Y Hà Nội, cũng như thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân viêm gan B mạn tính thể hoạt động tại Bệnh viện Quân y 108 trong thời gian 6 tháng.
Kết quả ghi nhận cho thấy, chỉ sau 1 tháng sử dụng, những triệu chứng thường gặp như mệt mỏi, chán ăn, gan to, đau tức vùng hạ sườn phải hay vàng da đã thuyên giảm rõ rệt; đến tháng thứ 2, các triệu chứng gần như biến mất hoàn toàn. Sau 3 tháng, 18,2% bệnh nhân có tải lượng virus giảm xuống dưới ngưỡng phát hiện. Đặc biệt, sau 6 tháng, 72,7% bệnh nhân có chỉ số men gan trở lại bình thường và 6,1% bệnh nhân đã đạt được kết quả âm tính với virus. Trong suốt quá trình nghiên cứu, người bệnh không gặp phải bất kỳ tác dụng phụ hay bất thường nào về lâm sàng cũng như xét nghiệm.
Đến năm 2020, sản phẩm được nâng cấp thành Giải độc gan Tuệ Linh Plus (Thế hệ 2) với công thức hoàn thiện hơn. Ngoài Cà gai leo và Mật nhân, sản phẩm bổ sung thêm cao Kế sữa, cao Actiso, cao Khúng khéng, tạo nên giải pháp toàn diện, hiệu quả vượt trội trong việc hỗ trợ điều trị viêm gan virus, tăng cường chức năng gan và bảo vệ gan mật một cách bền vững.
Lưu ý khi sử dụng mật nhân chữa viêm gan
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và đặc biệt là bệnh gan thế nhưng không phải ai sử dụng mật nhân cũng mang lại hiệu quả. Người dùng cần nắm rõ các lưu ý sau để việc sử dụng đạt kết quả tốt nhất:
- Không dùng quá liều, tránh gây mất ngủ, mệt mỏi.
- Người huyết áp thấp, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Nên kết hợp với chế độ ăn lành mạnh, hạn chế rượu bia và chất béo để bảo vệ gan.
- Sử dụng đúng hướng dẫn, kiên trì trong thời gian dài mới thấy rõ hiệu quả.
FAQ về sử dụng mật nhân chữa viêm gan
1. Uống mật nhân bao lâu thì có tác dụng?
Hiệu quả của mật nhân phụ thuộc vào tình trạng bệnh và cơ địa từng người. Kiên trì sử dụng trong khoảng 2–3 tháng các triệu chứng của bệnh thuyên giảm. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt, người bệnh nên duy trì thói quen sống lành mạnh, hạn chế bia rượu, đồ ăn nhiều dầu mỡ và kết hợp theo dõi sức khỏe định kỳ.
2. Có thể dùng mật nhân thay thuốc điều trị viêm gan không?
Câu trả lời là không. Mật nhân chỉ đóng vai trò hỗ trợ bảo vệ gan, giảm men gan và cải thiện chức năng gan, chứ không có khả năng tiêu diệt virus viêm gan. Người bệnh, đặc biệt là viêm gan virus mạn tính, bắt buộc phải tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ với thuốc kháng virus hoặc thuốc đặc hiệu. Việc tự ý bỏ thuốc để chỉ dùng mật nhân có thể khiến bệnh tiến triển nhanh hơn, làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan.
3. Mật nhân có tác dụng phụ gì khi dùng cho người bệnh gan không?
Mật nhân có vị đắng mạnh, nếu dùng liều cao dễ gây khó chịu dạ dày, tiêu chảy hoặc mất ngủ. Người bệnh gan nên dùng đúng liều khuyến nghị, không tự ý tăng liều.
4. Dùng mật nhân trong bao lâu thì cần nghỉ?
Thông thường nên dùng thành từng đợt 2–3 tháng, sau đó nghỉ một thời gian ngắn để cơ thể điều chỉnh, tránh lạm dụng lâu dài.
5. Có thể uống mật nhân cùng thuốc Tây điều trị viêm gan không?
Có thể, nhưng cần uống cách nhau tối thiểu 1–2 giờ. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị để tránh tương tác thuốc.
Cây mật nhân có nhiều lợi ích trong hỗ trợ điều trị viêm gan, hạ men gan và bảo vệ tế bào gan. Khi kết hợp với cà gai leo, hiệu quả càng được nâng cao, giúp ngăn ngừa biến chứng xơ gan. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên sử dụng theo hướng dẫn và kết hợp cùng lối sống khoa học. Ngoài ra, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về dược liệu cũng như sản phẩm, bạn vui lòng liên hệ tổng đài 1800 1190 để được hỗ trợ nhanh nhất.