Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh khi mà gan còn khả năng bù trừ. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm, điều trị đúng cách bệnh tiến triển sang giai đoạn mất bù gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe. Cùng tìm hiểu các dấu hiệu nhận biết xơ gan còn bù để có biện pháp điều trị phù hợp nhé.
Mục lục
☛ Tìm hiểu thêm tại: Phân biệt xơ gan còn bù và mất bù theo chuyên gia
Dấu hiệu nhận biết xơ gan còn bù
Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của xơ gan chức năng gan khi này chưa bị suy giảm quá nhiều. Bởi phần gan khỏe mạnh vẫn còn khả năng bù trừ cho phần gan bị xơ hóa. Vì vậy, các dấu hiệu bệnh không rõ rệt nên nhiều người vẫn không phát hiện ra cho tới khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng.
Tuy nhiên, nếu chú ý bạn vẫn có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu cơ năng như:
Mệt mỏi, chán ăn
Ngay khi mắc xơ gan ở giai đoạn còn bù, các tế bào gan bị viêm liên tục nên gan cố gắng tự đảo ngược lại quá trình này và hình thành sự xóa hóa. Người bệnh sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng ở giai đoạn này.
Gan bị xơ làm giảm sự thèm ăn, ăn uống không còn cảm thấy ngon miệng khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng, kèm theo các cơn đau âm ỉ khiến họ càng thêm mệt mỏi, không muốn làm bất cứ việc gì.
Rối loạn tiêu hóa
Xơ gan còn bù khiến người bệnh có cảm giác khó chịu, mệt mỏi kể cả khi không làm việc. Kèm theo đó là tình trạng rối loạn tiêu hóa với các dấu hiệu như chán ăn, đầy bụng, ăn uống không tiêu, không có cảm giác ngon miệng khi ăn.
Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng này với các bệnh lý đường tiêu hóa khác nên chủ quan không thăm khám. Điều này làm lỡ cơ hội điều trị xơ gan còn bù khiến bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù, chức năng gan bị suy giảm trầm trọng.
Đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải
Gan nằm ở vị trí hạ sườn phải, nên khi bị xơ gan bạn sẽ bị đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải. Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng xu hướng các cơn đau lại tăng dần về mức độ đau. Do xơ hóa nên lá gan trở nên yếu hơn, không còn hoạt động như bình thường. Bạn sẽ đối mặt với các cơn đau nhẹ vùng mạn sườn bên phải, chướng bụng, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và bị sụt cân nhanh chóng.
Do đó, khi xuất hiện cơn đau tức hạ sườn phải ngày càng nhiều, bạn cần nhanh chóng đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác, vì rất có thể đây là dấu hiệu cảnh báo xơ gan còn bù.
Chảy máu cam không rõ nguyên nhân
Thông thường, chảy máu cam thường có liên quan tới bệnh lý như viêm mũi xoang, u nang mũi, lệch vách ngăn, tăng huyết áp…, thậm chí là xơ gan còn bù. Đặc biệt hơn, nếu bạn gặp phải hiện tượng này đang cảnh báo cho thấy bệnh tiến triển nghiêm trọng, cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Nước tiểu có màu vàng sẫm
Màu nước tiểu thay đổi bất thường là dấu hiệu của bệnh lý mà bạn không nên chủ quan. Nếu nước tiểu màu vàng sẫm có thể do các bệnh lý về gan, trong đó có xơ gan còn bù.
Thông thường, gan sử dụng bilirubin để tạo ra mật và giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Gan khỏe mạnh sẽ loại bỏ hầu hết bilirubin ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi bị xơ gan, các tế bào gan đang bị tổn thương quá trình này sẽ bị ảnh hưởng, bilirubin sẽ tích tụ lại trong máu và đi vào nước tiểu gây ra màu vàng sẫm. Dựa vào cảnh báo này, bạn sẽ nhận biết sớm gan của mình đang gặp vấn đề.
Giảm ham muốn, suy giảm khả năng tình dục
Xơ gan còn bù còn là tác nhân gây suy giảm ham muốn và khả năng tình dục của bệnh nhân. Đối với bệnh nhân nữ bị vô kinh, mất kinh, ở nam giới bị liệt dương.
Xơ gan gây ra rối loạn nghiêm trọng hệ bài tiết, từ đó ảnh hưởng tới khả năng tình dục. Tác động tiêu trừ của gan đối với hormone sinh dục nữ tương đối yếu nên hàm lượng trong máu cao. Trong khi đó, hormone sinh dục nam có xu thế giảm, xuất hiện sự thiếu cân bằng về hormone sinh dục nam và nữ gây ra suy giảm ham muốn tình dục và liệt dương.
Dấu hiệu khác
Ngoài các triệu chứng trên, bệnh nhân xơ gan còn bù còn có các dấu hiệu thực thể khác như:
- Gan to, chắc bất thường.
- Lách to, vượt quá bờ sườn.
- Lưng, ngực nổi rõ mao mạch.
- Nổi mẩn đỏ ở lòng bàn tay
- Lông ở các bộ phận như nách, bộ phận sinh dục thưa dần.
- Móng tay khô, trắng.
- Teo nhão tinh hoàn, vú to bất thường đối với bệnh nhân nam.
Thông thường, các triệu chứng của xơ gan còn bù phát triển chậm trong nhiều năm. Tuy nhiên, bệnh lại có xu hướng trở nặng theo thời gian nếu gặp điều kiện thuận lợi. Khi gặp các tác nhân bội nhiễm, bệnh tiến triển sang giai đoạn mất bù, thậm chí một số trường hợp còn gây ra các biến chứng rất nguy hiểm.
Cần làm gì khi xuất hiện triệu chứng xơ gan còn bù?
Ngay khi xuất hiện dấu hiệu của bệnh xơ gan còn bù, bạn không nên có tâm lý chủ quan mà chủ động tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám cụ thể kết hợp với điều chỉnh lối sống. Cụ thể:
1. Thăm khám sớm
Để tránh nhần lẫn, bệnh nhân thường được bác sĩ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để nhận biết chính xác bệnh lý và xác định mức độ tiến triển của bệnh lý.
Xét nghiệm máu:
Các xét nghiệm này để xác định có bất thường trong máu và nước tiểu hay không. Xét nghiệm cụ thể như sau:
- Xét nghiệm sinh hóa, đông máu: Kiểm tra chỉ số cơ bản để đánh giá chức năng gan, tổn thương của gan như Định lượng albumin, protein, các yếu tố đông máu APTT hoặc INR, bilirubin; Đo hoạt độ các men AST/GOT, ALT/GPT, GGT, ALP, LDH)
- Tổng phân tích tế bào máu để kiểm tra số lượng tế bào máu, đặc biệt là số lượng tiểu cầu có trong máu.
Ngoài ra, bệnh nhân được chỉ định thực hiện xét nghiệm để tìm hiểu, xác định các yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân gây xơ gan như:
- Xét nghiệm xác định nhiễm virus viêm gan B,C, D hoặc do các nhiễm khuẩn khác gây xơ gan hay không.
- Xét nghiệm tự kháng thể nếu nghi ngờ do bệnh tự miễn.
Siêu âm gan: Nhận biết về sự thay đổi kích thước gan, các bất thường nhu mô gan… Tuy nhiên, siêu âm chỉ là phương pháp bổ sung vì không cho thấy được tổn thương gan ở mức độ nặng hay nhẹ.
Chụp CT, chụp MRI: Phương pháp này giúp bác sĩ nhận biết rõ mức độ tổn thương gan.
Soi ổ bụng, sinh thiết gan: Thực hiện phương pháp này nhằm xác định tiến triển của quá trình xơ gan qua các giai đoạn. Từ đó, bác sĩ lên hướng điều trị sao cho phù hợp với từng người bệnh.
☛ Tham khảo thêm tại: [Giải đáp] Xơ gan còn bù sống được bao lâu?
2. Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt
Ngoài dùng thuốc điều trị, người mắc xơ gan cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt để nâng cao quá trình hồi phục chức năng gan. Người bệnh cần lưu ý những điểm sau đây:
- Tuyệt đối không được sử dụng rượu bia, các chất kích thích bởi chúng gây ảnh hưởng tiêu cực tới lá gan của bạn.
- Hạn chế sử dụng muối.
- Bổ sung các loại đạm có giá trị sinh học cao như thịt lợn nạc, gà nạc, trứng, sữa bột tách bơ.
- Giảm lượng chất béo từ động vật, hạn chế ăn các món chiên rán.
- Tăng cường các chất bột, đường dễ hấp thu như gạo, khoai củ, đường gluco… Tránh bánh kẹo ngọt nhiều bơ sữa béo, mứt, nước ngọt…
- Bổ sung tăng cường các loại rau xanh, hoa quả chín như rau xanh lá đậm (rau cải, rau ngót, rau bina…), cà rốt, cà chua, bí đỏ, giá đỗ, các loại trái cây (cam, bưởi, xoài, đu đủ chín…).
- Uống đủ nước mỗi ngày.
- Một chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp hỗ trợ cho quá trình điều trị mang lại hiệu quả tốt nhất.
- Tập thể dục đều đặn mỗi ngày với các bộ môn yêu thích với cường độ vừa phải như đạp xe, yoga, bơi lội, đi bộ…
- Tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, thăm khám định kỳ hoặc theo yêu cầu của bác sĩ
Biện pháp điều trị xơ gan còn bù
Điều trị xơ gan còn bù có ý nghĩa rất quan trọng, giúp ngăn chặn sự tiến triển của xơ gan, tăng cường chức năng gan và phòng ngừa nguy cơ biến chứng. Ở giai đoạn xơ gan còn bù, người bệnh không cần thực hiện các biện pháp chuyên biệt, chỉ cần sử dụng thuốc hỗ trợ kết hợp với việc điều chỉnh lối sống sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng là có thể mang lại hiệu quả tốt cho quá trình điều trị.
Bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc giúp hỗ trợ phục hồi chức năng gan có thể kể đến như:
- Thuốc giảm đau: Được sử dụng để giảm các triệu chứng đau, khó chịu ở bệnh nhân.
- Thuốc chống viêm: Giúp giảm viêm, giảm các tổn thương ở gan.
- Thuốc giảm cholesterol: Được dùng để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ, duy trì chức năng gan còn lại của người bệnh.
- Thuốc giảm acid: Được dùng để giảm triệu chứng đầy hơi, buồn nôn của bệnh nhân.
- Thuốc lợi tiểu
- Một số thuốc chống táo bón như lactose,…
- Thuốc chống xơ như: Corticoids, colchicine,…
- Thuốc chống co giật: Dùng giảm triệu chứng co giật liên quan tới gan
- Thuốc ức chế virus: Ức chế quá trình nhân lên của virus, dùng trong điều trị xơ gan do viêm gan virus gây nên.