Mẹ mắc viêm gan b có nên cho con bú không?

Chào đón thiên thần nhỏ là niềm hạnh phúc vô bờ bến, nhưng nếu bạn là người mẹ mắc viêm gan B, nỗi băn khoăn “mẹ bị viêm gan B có nên cho con bú không?” có thể khiến bạn lo lắng. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm viêm gan B ở phụ nữ mang thai khá cao.

Tuy nhiên, đừng quá lo lắng! Bài viết này sẽ cung cấp thông tin khoa học chính xác, giải đáp mọi thắc mắc và hướng dẫn bạn cách an toàn để vẫn có thể nuôi con bằng sữa mẹ, đồng thời bảo vệ bé yêu khỏi virus viêm gan B một cách hiệu quả nhất.

Tham khảo trước: Viêm gan B và những điều cần biết!

Mẹ bị viêm gan B có lây truyền cho con?

Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm siêu vi B lên tới 10 – 14%. Bệnh diễn biến thầm lặng, khả có khả năng lây lan mạnh nên rất nguy hiểm. Tỷ lệ phụ nữ mang thai nhiễm siêu vi B khá cao, lên tới 10 – 13%, lây từ mẹ sang con là 44,7%.

Viêm gan B là bệnh lý nguy hiểm, có diễn biến thầm lặng và khả năng lây lan nhanh chóng. Thậm chí có thể đột biến gây viêm gan tối cấp dẫn tới tử vong, hậu quả lâu dài và nặng nề gây ra biến chứng xơ gan và ung thư gan.

Thai phụ nhiễm virus viêm gan B trước hoặc trong mang thai, nhưng phần lớn là nhiễm bệnh từ trước đó mà không phát hiện ra. Tuy nhiên, virus viêm gan B không gây ảnh hưởng tới tiến trình mang thai cũng như bào thai, thai vẫn phát triển bình thường và không có nguy cơ dị dạng. Điều quan trọng là nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi, nếu trẻ không được bảo vệ ngay sau khi sinh thì 50% số trẻ này bị viêm gan B mạn và có nguy cơ mắc xơ gan lúc trưởng thành. Tỷ lệ bị viêm gan B cấp ngay sau khi sinh là 5 – 7% mà không có dấu hiệu rõ rệt.

Khả năng truyền viêm gan siêu vi B theo con đường từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai như sau:

• 3 tháng đầu thai kỳ: 1%
• 3 tháng giữa thai kỳ: 10%
• 3 tháng cuối thai kỳ: 67%

Mức độ nhân đôi của siêu vi được xác định bằng xét nghiệm HBeAg huyết thanh. Đây là bằng chứng cho thấy tính lây nhiễm của loại virus này. Cụ thể xét nghiệm chứng tỏ sự lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ sang con như sau:

• HBs Ag (+)/ HBe Ag (+): 90%
• HBs Ag (+)/ HBe Ag (-): 10-25%

Theo số liệu thống kê, có tới hơn 95% số trẻ sơ sinh bị nhiễm viêm gan B ở giai đoạn chu sinh sẽ tiến triển sang viêm gan mạn do có liên quan đến tình trạng chưa trưởng thành của hệ thống miễn dịch ở trẻ. Ngược lại, ở độ tuổi trưởng thành chỉ có 5 – 7% chuyển sang dạng mạn tính.

Xem thêm chi tiết: Bà bầu bị viêm gan B có ảnh hưởng tới thai nhi không?

Mẹ mắc viêm gan B có thể cho con bú?

Viêm gan B là bệnh lây truyền nguy hiểm nên nhiều chị em phụ nữ mắc viêm gan B lo lắng không biết cho con bú có khiến bé bị lây nhiễm virus viêm gan B hay không.

Thực tế, trong sữa mẹ vẫn chứa một lượng nhỏ virus viêm gan B nhất định. Tuy nhiên, virus viêm gan B chỉ lây nhiễm cho trẻ nếu trẻ bú mẹ có đầu vú bị nứt, rạn, chảy máu. Hoặc khi trẻ bị nứt miệng, tưa lưỡi thì mẹ cần được điều trị vị trí tổn thương. Bà mẹ viêm gan B nuôi con bằng sữa mẹ không nên lo lắng, chỉ cần giữ vệ sinh đầu vú sạch, tạm ngừng cho trẻ bú sữa mẹ nếu núm vú có tổn thương.

Bên cạnh đó, mẹ vẫn có thể cho con bú nếu sau khi sinh trẻ được tiêm huyết thanh đặc hiệu chống virus viêm gan B 100 đơn vị. Sau đó, trẻ sẽ được tiêm vắc xin chống viêm gan B theo công thức 3 mũi áp dụng cho trẻ sơ sinh. Khi được tiêm chủng ngừa viêm gan B cũng sẽ giúp ngăn ngừa lây nhiễm HBV từ tất cả các đường lây nhiễm khác, bảo vệ trẻ khỏi lây nhiễm viêm gan B tới 90%.

Sau khi tiến hành cai sữa, người mẹ mắc viêm gan B cần tiến hành điều trị đồng thời làm các xét nghiệm để hạn chế những biến chứng nguy hiểm mà viêm gan B có thể gây ra. Nếu được điều trị trong quá trình cho con bú, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Không nên tự ý dùng thuốc đông tây y hay thực phẩm chức năng. Chỉ nên dùng thuốc khi có sự tư vấn của bác sĩ có chuyên môn để tránh gây ra các tác dụng phụ ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như chất lượng sữa mẹ.

Thông tin xem thêm: Viêm gan B liệu có di truyền?

Mẹ cần làm gì để cho con bú an toàn?

Bà mẹ viêm gan B hoàn toàn có thể nuôi con bằng sữa mẹ nếu tuân thủ các nguyên tắc sau:

Đảm bảo vệ sinh đầu vú sạch sẽ: Trước và sau khi cho con bú, mẹ nên rửa sạch đầu vú bằng nước ấm và lau khô nhẹ nhàng. Tránh dùng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa mạnh có thể gây khô, nứt da.

Kiểm tra đầu vú thường xuyên: Luôn kiểm tra xem đầu vú có bị nứt, rạn, chảy máu hay không.

Xử lý khi đầu vú bị tổn thương:

• Nếu phát hiện đầu vú có vết nứt, rạn, hoặc chảy máu, tạm thời ngừng cho con bú ở bên vú đó. Mẹ có thể vắt sữa từ bên vú bị tổn thương bỏ đi hoặc vắt sữa từ bên vú lành để cho con bú.
• Điều trị vết thương kịp thời để đảm bảo vết thương lành hoàn toàn trước khi cho bé bú lại. Có thể dùng các loại kem bôi được bác sĩ khuyến nghị để làm lành vết thương.
• Trong thời gian này, có thể cho bé bú sữa công thức hoặc sữa đã vắt từ vú lành.

Quan sát miệng của trẻ: Đảm bảo trẻ không có các vết loét, tưa lưỡi hoặc tổn thương nào trong khoang miệng. Nếu có, cần đưa trẻ đi khám và điều trị trước khi tiếp tục cho bú.

Phòng ngừa cho trẻ khi mẹ mắc viêm gan B

Tiêm phòng viêm gan B cho trẻ sơ sinh từ mẹ nhiễm HBV

Viêm gan B là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách tiêm vắc xin. Cách tốt nhất để không phải lo lắng mẹ bị viêm gan B có nên cho con bú không và hạn chế nguy cơ lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con chính là tiêm phòng vắc xin viêm gan B trước khi mang thai và tiêm phòng cho bé khi vừa chào đời. Các bác sĩ khuyến cáo tất cả thai phụ khám thai định kỳ và tầm soát viêm gan B sớm nhất có thể. Với những mẹ không bị nhiễm virus viêm gan B hoàn toàn có thể tiêm vắc xin phòng ngừa.

Đối với các mẹ bầu cần làm xét nghiệm HBsAg trong huyết thanh vào tháng thứ 6 của thai kỳ. Trường hợp cho kết quả dương tính, bác sĩ sẽ dựa vào đó để đánh giá mức độ truyền bệnh, làm xét nghiệm bổ sung HBeAg  hoặc ADN và anti HBe nhằm có hướng điều trị bệnh và hạn chế tối đa sự lây nhiễm cho thai nhi.

Nhiều bà mẹ lo lắng cho con bú sẽ làm tăng khả năng truyền bệnh cho con. Khả năng lây truyền vẫn có thể xảy ra nhưng chỉ khi đầu vú của mẹ bị xước chảy dịch hoặc chảy máu. Thông thường, khả năng lây truyền này thấp (2 – 3%) và thường chỉ khi bé có mầm răng phát triển mới nghiến ti mẹ gây chảy máu. Nhưng nếu bé được tiêm huyết thanh chống viêm gan B trong 2 giờ đầu sau sinh và tiêm chủng vắc-xin viêm gan B và duy trì lịch tiêm chủng như những đứa trẻ khác giúp bảo vệ trẻ trước nguy cơ bị lây từ mẹ sang con. Cụ thể:

• Trẻ sơ sinh được tiêm ngừa viêm gan B trong vòng 12 – 24 giờ đầu sau sinh. Khi đó bé sẽ có hơn 95% cơ hội không bị mắc viêm gan B sau này. Sau đó, các mũi tiêm thực hiện vào tháng thứ 2 và tháng thứ 3. Khi đã thực hiện đúng lịch tiêm phòng cho trẻ thì người mẹ hoàn toàn có thẻ yên tâm cho trẻ bú bình thường.
• Với người mẹ nhiễm viêm gan B có HBsAg (+) và HBeAg (-), tức là siêu vi B dang ở trong giai đoạn nằm yên thì ngay sau sinh bé sẽ được tiêm 1 liều immunoglobulin và một mũi văcxin ngừa viêm gan B thông thường. Văcxin được tiêm nhắc lại vào thời điểm tháng thứ hai và tháng thứ ba sau sinh.
• Với người mẹ có HBsAg (+) và HBeAg (+) thì bé sẽ được tiêm 2 liều immunoglobulin và một mũi văcxin ngừa viêm gan B thông thường. Các mũi vắc xin tiếp theo sẽ tiêm ở tháng thứ hai và tháng thứ 3. Vắc xin này tiêm theo lịch tiêm chủng mở rộng quốc gia cho tất cả trẻ em sau sinh.

Lưu ý quan trọng sau tiêm phòng

Để chắc chắn trẻ đã được bảo vệ đầy đủ, các bác sĩ khuyến cáo nên xét nghiệm lại HBsAg và Anti-HBs cho trẻ:

• Nếu kết quả Anti-HBs dương tính và nồng độ kháng thể đủ cao (≥10 mIU/mL), điều đó cho thấy trẻ đã tạo được miễn dịch thành công và được bảo vệ.
• Nếu Anti-HBs âm tính hoặc nồng độ thấp, có thể trẻ cần tiêm thêm một liều vắc xin nhắc lại hoặc cần được tư vấn chuyên sâu hơn.
• Nếu HBsAg dương tính, có nghĩa là trẻ đã bị nhiễm virus viêm gan B và cần được theo dõi, quản lý bởi bác sĩ chuyên khoa nhi/gan mật.

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt cho mẹ viêm gan B

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ y tế cho con, người mẹ cũng cần duy trì một lối sống lành mạnh:

• Chế độ ăn uống khoa học: Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng. Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu protein nạc.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Đảm bảo ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, mệt mỏi.
• Tránh xa rượu bia: Rượu bia là “kẻ thù” của gan, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm gan.
• Khám sức khỏe định kỳ: Tuân thủ lịch tái khám với bác sĩ chuyên khoa gan mật để theo dõi tình trạng bệnh và có hướng điều trị kịp thời nếu cần. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ mà còn gián tiếp đảm bảo chất lượng sữa mẹ (nếu mẹ vẫn đang cho con bú) và khả năng chăm sóc con về lâu dài.

Câu hỏi thường gặp về Viêm gan B và việc cho con bú

1. Mẹ bị viêm gan B có nên ngừng cho con bú không?

Trả lời: Không nhất thiết. Các nghiên cứu và khuyến nghị y tế cho thấy mẹ bị viêm gan B hoàn toàn có thể cho con bú an toàn, miễn là trẻ được tiêm huyết thanh kháng virus viêm gan B (HBIG) và mũi vắc xin viêm gan B đầu tiên trong vòng 12 đến 24 giờ sau sinh, sau đó tiêm đủ các mũi vắc xin theo lịch. Virus viêm gan B không lây truyền hiệu quả qua sữa mẹ đơn thuần.

2. Làm thế nào để biết con tôi có bị lây viêm gan B từ mẹ không?

Trả lời: Để xác định trẻ có bị lây nhiễm viêm gan B hay không, trẻ cần được xét nghiệm máu (HBsAg và Anti-HBs) vào khoảng 9 đến 12 tháng tuổi (hoặc 1 đến 3 tháng sau khi hoàn thành mũi vắc xin cuối cùng). Điều này giúp kiểm tra xem trẻ đã tạo được kháng thể bảo vệ hay đã bị nhiễm virus.

3. Con tôi có cần xét nghiệm viêm gan B sau khi sinh không? Khi nào?

Trả lời: Có. Trẻ cần được xét nghiệm HBsAg và Anti-HBs vào khoảng 9 đến 12 tháng tuổi hoặc ít nhất 1 tháng sau mũi tiêm vắc xin viêm gan B cuối cùng. Đây là bước quan trọng để đánh giá hiệu quả của việc tiêm phòng và xác định tình trạng miễn dịch của trẻ.

4. Mẹ bị viêm gan B có được mang thai không?

Trả lời: Có. Phụ nữ nhiễm viêm gan B hoàn toàn có thể mang thai và sinh con. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa gan mật và bác sĩ sản khoa để được tư vấn, đánh giá tình trạng bệnh, và có kế hoạch quản lý thai kỳ phù hợp, bao gồm cả việc điều trị kháng virus nếu cần để giảm nguy cơ lây truyền cho thai nhi.

5. Tôi cần làm gì nếu phát hiện mình bị viêm gan B khi đang mang thai?

Trả lời: Bạn cần thăm khám và tuân thủ chặt chẽ theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ đánh giá tải lượng virus (HBV DNA), tình trạng gan của bạn và quyết định xem có cần điều trị kháng virus trong quý 3 thai kỳ hay không để giảm nguy cơ lây truyền cho bé. Đồng thời, cần đảm bảo trẻ được tiêm huyết thanh và vắc xin viêm gan B đúng lịch ngay sau sinh.

6. Sữa mẹ bị viêm gan B có thể vắt ra và cho con bú bằng bình không?

Trả lời: Hoàn toàn có thể. Việc vắt sữa ra bình và cho bé bú không làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo vệ sinh dụng cụ vắt sữa và bình sữa sạch sẽ. Rủi ro lây nhiễm chủ yếu nằm ở việc đầu vú của mẹ bị tổn thương, không phải do cách cho bú.

7. Viêm gan B có di truyền không?

Trả lời: Viêm gan B không phải là bệnh di truyền theo nghĩa gen truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tuy nhiên, virus viêm gan B có khả năng lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai hoặc chủ yếu là trong khi sinh (lây truyền dọc). Đây là con đường lây nhiễm chứ không phải yếu tố di truyền trong bộ gen của trẻ.

Hy vọng những thông tin chi tiết trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc lớn nhất: mẹ bị viêm gan B có nên cho con bú không? Câu trả lời là có thể hoàn toàn an toàn, miễn là trẻ sơ sinh được bảo vệ tối đa bằng cách tiêm huyết thanh kháng virus (HBIG) và vắc xin viêm gan B đầy đủ, đúng lịch ngay sau khi chào đời.

Để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé, điều quan trọng là bạn cần chủ động thăm khám, xét nghiệm và tuân thủ mọi chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa trong suốt thai kỳ và sau sinh. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi và tìm kiếm sự tư vấn y tế chuyên sâu. Hãy là một bà mẹ thông thái, nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách và an toàn, đồng thời bảo vệ con yêu khỏi virus viêm gan B.

Hãy luôn ghé thăm Viemgan.com.vn để cập nhật những kiến thức y tế chính xác và đáng tin cậy về bệnh gan nhé!”